Qısalmaq - həcminin, uzunluğunun, müddətinin azalması mənasını bildirən bir sözdür. Bu söz müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif mənalarda istifadə oluna bilər. Məsələn, bir yolun qısalması, bir müddətin qısalması, bir əsərin qısaldılması və s.
Antonimlər:Uzanmaq
Uzanmaq sözü qısalmaq sözünün antonimidir və həcmin, uzunluğun, müddətin artması mənasını bildirir. Həm məkan, həm də zaman ölçülərinə aid edilə bilər. Məsələn, bir yolun uzanması, bir müddətin uzanması, bir əsərin uzadılması və s. Həm gündəlik danışığımzda, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.
Gecələr uzanır, günlər qısalır; Göy üzünü qara buludlar alır. (A.Şaiq)
Bu misalda "uzanır" və "qısalır" sözləri bir-birinə antonim olan sözlər kimi, əks mənalarda, təbiətin dəyişən halını təsvir etmək üçün istifadə olunur. "Uzanır" sözü gecənin müddətinin artmasına, "qısalır" sözü isə günün müddətinin azalmasına işarə edir.
Uzaymaq
Uzaymaq, qısalmaq sözünün daha bir antonimidir. "Uzanmaq" sözünə nisbətən daha çox məkan ölçülərinə aiddir və həcmin, uzunluğun artması mənasını bildirir. "Uzanmaq" sözü həm məkan, həm də zaman ölçülərinə aid ola bilsə də, "uzaymaq" daha çox fiziki uzunluğun artmasını ifadə edir. Məsələn, bir ipək parça uzayır, bir yol uzayır və s. Ədəbiyyatda istifadəsi nisbətən daha azdır.
Bəzi hallarda, kontekstdən asılı olaraq, "genişlənmək" və ya "artmaq" sözləri də qısalmağın antonimi kimi istifadə edilə bilər, lakin bu antonimlər daha geniş mənalı olduğundan "uzanmaq" və "uzaymaq" antonimləri daha dəqiq və uyğundur.