Qısalmaq felinin mənası Azərbaycan dilində bir neçə aspektdə nəzərə çarpır və sadəcə "qısa olmaq"dan daha geniş bir məna kəsb edir. Bu, həm fiziki, həm də metaforik olaraq istifadə olunan çoxşaxəli bir sözdür.
Birinci mənası, fiziki qısalmanı ifadə edir. Bu, bir əşyanın uzunluğunun azalması, yığılması deməkdir. Məsələn, "Köynək yuyulub qısalmışdır" cümləsində olduğu kimi, materialın yuyulmadan sonra büzüşməsi, qısalması nəzərdə tutulur. Bundan başqa, insan boyunun qısalması da bu mənaya aiddir. Ancaq sadəcə uzunluğun azalması deyil, həm də həcm, ölçü baxımından kiçilməni əhatə edir. Məsələn, bir ərazinin qısalması, bir yolun qısalması kimi ifadələrdə həmin ərazinin və ya yolun ölçülərinin azalması nəzərdə tutulur.
İkinci mənası isə daha metaforik və mücərrəd bir anlam daşıyır. "Müddətcə azalmaq, məhdudlaşmaq" ifadəsi ilə ifadə olunan bu məna, bir hadisənin, prosesin və ya müddətin qısalması, azalması deməkdir. Məsələn, "iş günü qısalmışdır", "tətil müddəti qısalmışdır" kimi cümlələrdə vaxtın, müddətin azalması nəzərdə tutulur. Bu mənada "qısalmaq" sözü "qısaltmaq" feli ilə də əlaqəlidir, lakin passiv bir məna ifadə edir. Yəni, bir şeyin xarici təsirlər nəticəsində qısalması, azalması.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "qısalmaq" sözü həm fiziki ölçülərin, həm də müddətin azalmasını, qısaldılmasını ifadə edən çoxmənalı, lakin mənası aydın və dəqiq bir sözdür. Onun istifadə sahəsi genişdir və müxtəlif kontekstlərdə öz mənasını dəqiqliklə çatdırır.