Qızğın sözü əsasən yüksək temperatur, həyəcan, intensivlik və ya şiddət mənasında işlənir. Müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif antonimlərlə əvəz oluna bilər.
Antonimlər:
Sakit
"Qızğın" sözünün "sakit" antonimi ilə əvəz edilməsi, həyəcanlı, gərgin və ya intensiv bir vəziyyətin əksinə sakit, dinc və sakit bir vəziyyəti bildirir. Bu antonim cütü həm məişət dilində, həm də ədəbiyyatda geniş istifadə olunur. Məsələn, "qızğın mübahisə" ifadəsi "sakit söhbət" ilə əvəz oluna bilər.
Azərbaycan ədəbi dili qılınc döyüşünü andıran qızğın münaqişələr, kəskin deyişmələr dilidir (M.İbrahimov).
Ölkənin sakit, işıqlı həyatı da düşmən gülləsindən bircə anda beləcə pozulmuşdu (S.Qədirzadə).
Soyuq
"Qızğın" sözünün "soyuq" antonimi ilə əvəz edilməsi, əsasən temperatur kontekstində istifadə olunur. "Qızğın dəmir" ifadəsi "soyuq dəmir" ilə əvəz edilə bilər. Lakin, bəzi hallarda, metaforik mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "qızğın sevgi" "soyuq münasibət" ilə əvəz oluna bilər.
Yəni dəmiri qızğın ikən yastıla (S.S.Axundov).
Dəryanın baxışları soyuq, səsi yad idi (S.Qədirzadə).
Zəif
"Qızğın" sözü intensivliyi, gücü ifadə edərkən, "zəif" antonimi onun əksinə zəifliyi, qüvvətsizliyi bildirir. "Qızğın fəaliyyət" ifadəsi "zəif fəaliyyət" kimi ifadə edilə bilər. Bu antonim cütü daha çox məcazi mənada işlədilir.
Becərmənin qızğın dövrü idi (M.İbrahimov).
Elə bil zəif ürəyi həmişəlik olaraq sağaldı (Ə.Vəliyev).