Quru - Nəmliyin olmaması, suyun azlığı və ya tamamilə olmaması ilə səciyyələnən hal. Müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalarda işlənə bilər.
Antonimlər:
Rütubətli
Rütubətli sözü, qurunun əksidir və hava və ya əşyalarda su buxarının olması, nəmliyin yüksək səviyyədə olması mənasını verir. Bu antonim cütü əsasən təbiət elmləri, meteorologiya və ədəbiyyatda istifadə olunur.
Nümunə: Torpaq qurudur, göydən bir damcı da düşməmişdi. Mən bu əsərimi indi yaşadığım kiçik, rütubətli, qaranlıq zirzəmidə yaradıram.
Sulu
Sulu sözü, suyun bolluğu ilə xarakterizə olunan bir vəziyyəti ifadə edir. "Quru" və "sulu" antonim cütü əsasən məişətdə, kulinariya sahəsində, eləcə də təsviri ədəbiyyatda istifadə olunur. "Sulu" sözü həmçinin məcazi mənada da işlənə bilər - məsələn, "sulu gözlər" ifadəsi.
Nümunə: Dağda, dənizdə, quru çöllərdə, ormanda yaşayan canlı heyvanlar, onların yeyib-içməsi və şəkilləri də fərqlidir; Sulu əllərini əvvəlcə saçına, sonra da saqqalına çəkdi.
Yaş
Yaş sözü, suyun olması və ya nəmliyin yüksək olması vəziyyətini ifadə edir. "Quru" və "yaş" antonim cütü həm həqiqi, həm də məcazi mənada işlənə bilər (məsələn, "yaş ağac"). Bu antonim, həm də məişətdə, ədəbiyyatda, eləcə də ata sözlərində tez-tez rast gəlinir.
Nümunə: Qurunun oduna yaş da yanar.
Yumşaq
Yumşaq, toxunma hissi ilə əlaqəli olaraq quruya əks bir antonimdir. Quru cisimlər əksər hallarda sərt və ya möhkəm olarkən, yumşaq cisimlər elastik və incə olurlar. Bu antonim cütü əsasən toxunma hissinin ifadəsində və ədəbiyyatda istifadə olunur.
Nümunə: Yazıq bir parça quru çörəyi də göz yaşı ilə yeyir; Qonşusu isə ehmalca başını tərpətdi, yanaqları yumşaq rahətül-hülqum kimi titrədi.
Yağışlı
Yağışlı, havanın yağışlı olması vəziyyətini bildirir, quru havanın əksidir. Bu antonim, əsasən hava şəraitini təsvir edərkən istifadə olunur.
Nümunə: Son vaxtlar rayonlarda havalar quru yox, yağışlı keçir.
Ətli
Ətli, əsasən meyvə və tərəvəzlər üçün işlənən bir sifətdir və şirəli, sulu mənasını verir. "Quru" sözü ilə birlikdə istifadə olunduqda, meyvə və ya tərəvəzin suyunun azlığını və ya çoxluğunu müqayisə edir.
Nümunə: Gözlərini anasının yanına sallanmış damarlı, quru əllərinə zillədi; Qırmızı gilasa oxşar ətli dodaqları və balaca zərif burnu vardı.
Yağlı
Yağlı, yağın bolluğunu və ya yağlı bir quruluşu bildirir. "Quru" sözü ilə əks mənada işlənərək, yağsız, quru bir quruluşu bildirir. Bu antonim cütü kulinariyada, kosmetikada və ədəbiyyatda işlənir.
Nümunə: Daima qısqanan ürkək bir həyat; Məncə bu dünyada bir quru səsdir; Mən bədbəxt də bu tülkülərin yağlı dillərinə aldandım.
Mülayim
Mülayim, xarakter, davranış və ya iqlim baxımından yumşaq, sakit və sərt olmayan vəziyyəti ifadə edir. "Quru" sözü ilə əks mənada istifadə olunduqda, sərtlik, ciddilik və ya quru bir xarakteri ifadə edir.
Nümunə: Dəmir quru və tələbkar bir sifət aldı; Lakin deyəsən, o yenə əvvəlki kimi gülərüzlü, sakit, mülayim idi.
Təzə
Təzə, yeni hazırlanmış, yığılmış və ya bişirilmiş məhsulu bildirir. "Quru" ilə əks mənada işlənərək, köhnəlmiş və ya qurumuş məhsulu ifadə edir.
Nümunə: Yediyi, içdiyi həmişə dişləmə çay ilə quru çörək idi; Təzə çörəyin iyi həyəti bürümüşdü.