Mənası: Ağıllı, zəkalı, tərbiyəli, mədəni, savadlı, maarifli.
Antonimlər:
Qanacaqsız: "Mərifətli" sözünün antonimi kimi "qanacaqsız" sözü əsasən ədəbiyyatda, xüsusilə də insanın mənəvi keyfiyyətlərini ifadə edən kontekstdə işlədilir. "Qanacaqsız" sözü tərbiyəsizliyi, ədəbsizliyi, mədəniyyətsizliyi, savadsızlığı və ümumiyyətlə, mənəvi cəhətdən aşağı səviyyəni ifadə edir. "Mərifətli" insan ağıllı və tərbiyəli olduğu halda, "qanacaqsız" insan bu keyfiyyətlərdən məhrumdur. Hər iki söz əxlaqi və mənəvi keyfiyyətləri müqayisə edərkən əks mənaları ifadə edir.
Mərifətli yoldaşlara canımı da qurban verərəm (İ.Fərzəliyev)
Ədəbsizlər, qanacaqsızlar, yazıqla nə işiniz var? (Ə.Abbasov)
Cahil: "Mərifətli" sözünün başqa bir antonimi "cahil" sözüdür. "Cahil" sözü savadsızlığı, biliksizliyi, məlumat azlığını ifadə edir. Bu söz daha çox biliklərə və təhsilə aid olarkən, "qanacaqsız" sözü daha geniş mənada mənəvi keyfiyyətləri əhatə edir. "Mərifətli" insan biliyə malik, "cahil" insan isə biliksizdir. Bu antonim cütü daha çox təhsil və elm sahəsində istifadə olunur.
Nəzakətsiz: "Nəzakətsiz" sözü də "mərifətli" sözünün antonimi kimi istifadə oluna bilər. "Nəzakətsiz" ədəbsizliyi, hörmətsizliyi, qeyri-mədəni davranışı ifadə edir. "Mərifətli" insan nəzakətli və hörmətli olduğu halda, "nəzakətsiz" insan qeyri-nəzakətli və hörmətsiz davranır. Bu antonim cütü məişətdə, sosial münasibətlərdə daha çox işlədilir.