Mətinlilik – güclülük, möhkəmlik, davamlılıq, səbr və dözümlülük mənasını ifadə edən bir sözüdür. Bu keyfiyyət, adətən, fiziki və ya mənəvi cəhətdən çətinliklər qarşısında möhkəm durmağı, təslim olma mağı bildirir. Mətinlik həm insanlara, həm də əşyalara aid edilə bilər. Məsələn, "mətin insan" ifadəsi güclü iradəli, çətinliklər qarşısında əyilməyən insanı ifadə edir, "mətin bina" ifadəsi isə möhkəm, dağılmayan binanı bildirir.
Antonimlər:
Zəiflik
Zəiflik, mətinliyin əksidir və fiziki, mənəvi və ya əqli gücsüzlük, qarşıdurmalara tab gətirməmə, asanlıqla sınma deməkdir. Zəiflik həm fiziki qüvvənin olmamasını, həm də iradənin zəifliyini, qərarlılığın olmamasını ifadə edə bilər. Həm ədəbiyyatda, həm də məişət dilində geniş istifadə olunur. Zəiflik insanın qorxularını, əminsizliyini və özünə inançsızlığını əks etdirə bilər.
Özünün zəifliyini hiss etdi (Mir Cəlal).
Sarsıntı
Sarsıntı, əsasən mənəvi və ya emosional sahədə istifadə olunan bir antonomdur. Mətinliyin əksi olan sarsıntı, güclü təsirlər qarşısında ruh halının, əhvalın, inamın pozulması, sarsılması deməkdir. Bu vəziyyət müvəqqəti və ya uzunmüddətli ola bilər. Ədəbiyyatda sarsıntı insanın daxili mübarizəsini, təəssüratlarını əks etdirmək üçün istifadə olunur.
Qeyri-sabitlik
Qeyri-sabitlik, mətinliyin əksini təşkil edən və müxtəlif sahələrdə istifadə olunan bir antonomdur. Bu, həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən sabit olmamanı, dəyişkənliyi, etibarsızlığı bildirir. Məsələn, "qeyri-sabit iqlim" ifadəsi iqlimin tez-tez dəyişməsini, "qeyri-sabit əhval-ruhiyyə" ifadəsi isə insanın əhvalının tez-tez dəyişməsini ifadə edir.
Çürümə
Çürümə, əsasən metaforik mənada istifadə olunan bir antonomdur və mətinliyin əksini təşkil edir. Bu, fiziki və ya mənəvi dağılma, tənəzzül, əhəmiyyətini itirmə prosesini bildirir. Məsələn, "mənəvi çürümə" ifadəsi insanın mənəvi dəyərlərinin itirilməsini ifadə edir.