Müftəxorluq – hər hansı bir işə, vəzifəyə məsuliyyətsiz yanaşma, zəhmət çəkməmək, hər şeyi asan yolla əldə etməyə çalışma xüsusiyyətidir. Bu anlayış əsasən mənfi kontekstdə işlənir və fərdin tənbəlliyini, məsuliyyətsizlikdən qaynaqlanan fəaliyyətsizliyini əks etdirir. Müftəxorluq məişətdə, iş həyatında və ictimai sahələrdə rast gəlinir. İctimai həyatda müftəxorluq ciddi problemlərə səbəb ola bilər.
Antonimlər:
Zəhmətsevərlik
Zəhmətsevərlik müftəxorluğun tam əksidir. Zəhmətsevərlik, işə, vəzifəyə məsuliyyətli yanaşma, çalışqanlıq, səy göstərmə, əməksevərlik deməkdir. Zəhmətsevər insanlar hər şeyi əldə etmək üçün çətinlik çəkməkdən çəkinmirlər, əksinə, çalışqanlıqla hədəflərinə doğru irəliləyirlər. Bu keyfiyyət həm məişətdə, həm də iş həyatında uğurun əsas amillərindən biridir. Zəhmətsevərlik həm fərdi, həm də ictimai inkişafa müsbət təsir göstərir. Ədəbiyyatda və gündəlik həyatda geniş istifadə olunur.
Müəllimlər öz şagirdlərini zəhmətsevərlik ruhunda tərbiyə etməlidirlər.
Çalışqanlıq
Çalışqanlıq da müftəxorluğun antonimi olub, işə həvəslə və səylə yanaşmağı, daim fəal olmağı, nəticə əldə etmək üçün çox çalışmağı bildirir. Çalışqanlıq zəhmətsevərlik kimi, uğur qazanmağın mühüm amilidir və müxtəlif sahələrdə, o cümlədən elmdə, incəsənətdə və idmanda özünü göstərir. Müftəxorluqdan fərqli olaraq, çalışqanlıq insanın inkişafı və nailiyyətləri üçün əsasdır. Gündəlik həyatda və ədəbiyyatda tez-tez istifadə olunur.
Fəallıq
Fəallıq hərəkətlilik, enerjili olmaq, təşəbbüskarlıq, işə can atmaq deməkdir. Müftəxorluq passivlik və fəaliyyətsizliyə əsaslansa, fəallıq tam əksinə, aktiv iştirak, yaradıcılıq və inkişaf deməkdir. Fəallıq müxtəlif sahələrdə, xüsusilə ictimai həyatda, siyasətdə və biznesdə vacib keyfiyyətdir. Ədəbiyyatda fəallıq çox vaxt müsbət qəhrəmanların xarakteristikası kimi təsvir olunur.