Nazikləşmək – həcminin azalması, qalınlığının incəlməsi, nazik olma prosesi deməkdir. Bu proses müxtəlif materiallar, cisimlər və hətta mənəvi anlayışlar üçün də istifadə oluna bilər. Nazikləşmək sözü həm fiziki, həm də metaforik mənada işlədilə bilər.
Antonimlər:
Qalınlaşmaq
Qalınlaşmaq – nazikləşməyin əksidir. Qalınlaşmaq həcmin artması, qalınlığın artması prosesidir. Bu antonim cütü əsasən fiziki prosesləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Məsələn, bir mayenin qaynadılması zamanı qalınlaşması, bir ağacın gövdəsinin qalınlaşması və ya bir maddənin qatılaşması zamanı qalınlaşması. Qalınlaşmaq sözü həm də məcazi mənada, məsələn, bir insanın qalınlaşması (dərisinin qalınlaşması, təcrübə qazanması mənasında) və ya bir problemin daha mürəkkəbləşməsi kimi istifadə oluna bilər. Ədəbiyyatda bu sözün işlənməsinə tez-tez rast gəlinir.
İstilər düşdükcə novdan donmuş su nazikləşir, əriyib yox olur (Ə.Vəliyev); İndi suyu sovulmuş dəyirman get-gedə soyuyur, novdan tökülən su donur, buz qalınlaşırdı (Ə.Vəliyev).
Qatılaşmaq
Qatılaşmaq – maye vəziyyətdən bərk vəziyyətə keçmə prosesidir. Bu, nazikləşməyin əksinə düşür, çünki nazikləşmə zamanı maddənin həcmi azalır, qatılaşma zamanı isə struktur dəyişir və maddə daha bərk olur. Bu antonim cütü kimya, fizika və texnologiya sahələrində daha çox istifadə olunur.
Yoğunlaşmaq
Yoğunlaşmaq – maddənin vahid həcmdəki miqdarının artması deməkdir. Bu, nazikləşmənin əksidir, çünki nazikləşmə zamanı maddənin həcmi azalır, yoğunlaşma zamanı isə eyni həcmdə daha çox maddə olur. Bu antonim cütü əsasən fizika və kimya sahələrində istifadə olunur.