Nikbinlik – gələcəyə, həyata, insanlara və hadisələrə müsbət münasibət, ümid dolu baxış, əminlik və optimizm hissidir. Bu, həm subyektiv bir duyğu, həm də obyektiv bir mövqedən yaranan bir düşüncə tərzi ola bilər. Nikbinlik insanları çətinliklərin öhdəsindən gəlməyə, hədəflərinə çatmağa və mənfi təsirlərdən qorunmağa təşviq edir.
Antonimlər:
Bədbinlik
Bədbinlik nikbinliyin tam əksidir. Gələcəyə, həyata və insanlara mənfi baxış, ümidsizlik və qorxu hissidir. Bədbin insanlar çətinliklərin qarşısında tez ruhdan düşür, hədəflərindən imtina edir və mənfi hadisələrə həddindən artıq həssaslıq göstərirlər. Bədbinlik bir çox hallarda depressiya və digər psixoloji problemlərin əlaməti ola bilər. Məişətdə, ədəbiyyatda və psixologiyada geniş istifadə olunur.
Vaqiflə Vidadinin məşhur “Deyişmə”sində... sevinc ilə kədər, nikbinliklə bədbinlik, əqli-ürfani ucalıqla dünyəvi eşq qarşılaşır (Ə.Səfərli).
Pessimizm
Pessimizm fəlsəfi baxımdan bədbinliyi ifadə edir. Bu, dünyanın mahiyyətinin mənfi olduğu, pis hadisələrin yaxşı hadisələrdən üstün gələcəyi haqqında bir fəlsəfi mövqedir. Pessimizm, bədbinlikdən fərqli olaraq, daha çox rasional düşüncəyə əsaslanır və həyat hadisələrinin təhlilindən yaranan nəticədir. Ədəbiyyatda və fəlsəfədə geniş tətbiq olunur.
Ümidsizlik
Ümidsizlik nikbinliyin tam əksi olaraq, gələcəkdən hər hansı bir yaxşı nəticənin gözlənilməməsi, müsbət dəyişikliklərə inanmamaq hissidir. Ümidsizlik, bədbinlik kimi, psixoloji vəziyyət olaraq, həmçinin insanın müəyyən bir hadisəyə münasibəti kimi baş verə bilər. Məsələn, "iş axtarışında ümidsizliyə düşdü" deyəndə müəyyən bir vəziyyətə olan münasibət ifadə olunur. Həm gündəlik danışıqda, həm də ədəbi əsərlərdə rast gəlinir.