Oxumuş: Təhsilli, savadlı, məlumatlı, dünyagörmüş şəxsə deyilir. Bu söz müsbət bir kontekstdə istifadə olunur və insanın təhsil səviyyəsini, intellektual inkişafını bildirir. Həm elmi, həm də ədəbi mətnlərdə, eləcə də gündəlik danışıqda rast gəlinir.
Antonimlər:
Avam
Avam/Oxumuş: "Avam" sözü oxumayan, savadsız, təhsilsiz, bilik və təcrübəsiz insanı ifadə edir. "Oxumuş"un əksinə olaraq, mənfi bir konnotasiya daşıyır. Ədəbiyyatda, xüsusilə də əsərlərdə sosial təbəqələrin fərqini göstərmək üçün tez-tez istifadə olunur. Gündəlik danışıqda istifadə edildiyi zaman, təhqiredici məna daşıya bilər. "Oxumuş"un ziddi olaraq, "avam" əsasən insanın təhsil səviyyəsinə yönəlir.
Sən oxumuş bir oğlan, avam hacılara belə yaraşmayan sözlər danışırsınız. (C.Cabbarlı)
Cahil
Cahil/Oxumuş: "Cahil" sözü "oxumuş"un antonimi olaraq bilik və təcrübəsizliyi, dünyadan xəbərsizliyi bildirir. "Avam"dan fərqli olaraq, "cahil" sözü daha çox bilik çatışmazlığını vurğulayır. Həm ədəbi əsərlərdə, həm də gündəlik danışıqlarda istifadə olunur. "Oxumuş" insanın bilik səviyyəsini yüksək qiymətləndirirkən, "cahil" əksinə, bu səviyyənin aşağı olduğunu göstərir.
Savadsız
Savadsız/Oxumuş: "Savadsız" sözü yazıb-oxumağı bacarmayan, əlifba bilməyən insanı ifadə edir. "Oxumuş"un əksinə olaraq, daha çox oxuma və yazma bacarığını vurğulayır. "Avam" və "cahil" kimi sosial kontekstdə, ədəbiyyatda istifadə olunsa da, daha çox konkret bir bacarığın olmamasını ifadə edir.