Səssiz – səs çıxarmayan, susan, sakit mənasını bildirən sifətdir. Müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər və bir çox antonimə malikdir.
Antonimlər:
Səssiz - Səsli: Bu antonim cütlüyü əsasən səsin olması və ya olmaması əsasında qurulur. "Səssiz" səs çıxarmayanı, "səsli" isə səs çıxaranı bildirir. Məsələn, "səssiz otaq" (səs-küy olmayan otaq) və "səsli musiqi" (səsi olan musiqi) kimi ifadələrdə aydın görünür. Bu antonim cütlüyünün istifadəsi həm məişətdə, həm də ədəbiyyatda geniş yayılıb.
Səssiz - Küylü: "Küylü" sözü "səssiz"in antonimi kimi daha güclü və intensiv səsi bildirir. "Küylü" sözü çoxlu sayda qarışıq və güclü səsin olduğunu ifadə edir. Məsələn, "səssiz küçə" və "küylü bazar" ifadələrini müqayisə etdikdə bu fərq daha aydın görünür. Bu antonim cütlüyü daha çox məişət dilində istifadə olunur.
Səssiz - Şumlu: "Şumlu" sözü "səssiz"in antonimi kimi istifadə edildikdə, səs-küylə, qışqırıqla müşayiət olunan bir vəziyyəti ifadə edir. Bu antonim cütlüyü əsasən həyəcanlı, qarışıq vəziyyətləri təsvir etmək üçün işlənir. Məsələn, "səssiz görüş" və "şumlu toplantı" ifadələrini müqayisə edə bilərik. Ədəbiyyatda emosional təsvirlərdə istifadə olunur.
Səssiz - Danışıqçı: Bu antonim cütlüyü əsasən insanlarla bağlıdır. "Səssiz" susan, danışmayan insanı, "danışıqçı" isə çox danışanı bildirir. Bu antonim əsasən insanların xarakterini, davranışlarını təsvir etmək üçün istifadə olunur.
Səssiz idi. (M.Süleymanlı)
Məclis səsli-küylü idi.