Sıxılmaq – fiziki və ya emosional təzyiq altında olmaq, daralmaq, büzülmək, narahat olmaq mənalarını verən bir sözdür. İstifadə sahəsi genişdir: ədəbiyyatdan məişətədək hər yerdə rast gəlinir.
Antonimlər:Açıq olmaq
Açıq olmaq – sıxılmanın əksinə olaraq rahatlama, genişlənmə, sərbəstlik və rahatlıq hissi ifadə edir. Emosional kontekstdə sevinc, ümid, rahatlıq və s. hissləri bildirir. Fiziki kontekstdə isə genişlənmə, açılma mənalarını ehtiva edir. Həm ədəbiyyatda, həm də gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.
“Səni görəndə ürəyim açılır.”
Sırtılmaq
Sırtılmaq – sıxılmaq sözünün sinonimi kimi görünə bilsə də, məna çalarları fərqlidir. Sıxılmaq daha çox daxili narahatlıq, qorxu, utancaqlıq, təzyiq hisslərini, sırtılmaq isə özünə inamsızlıq, qeyri-təbii vəziyyətə düşmə, utancaqdan əməlləri gizlətməyi ifadə edir. Əsasən emosional kontekstdə, ədəbiyyatda istifadə olunur.
“Uşaq utanırdı, sıxılırdı.”
“Qız, sırtılıb, özünü abırdan salma.”