izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sırtılmaq sözü, Azərbaycan dilində geniş yayılmış, əsasən şifahi nitqdə istifadə olunan bir feldir. "Sırtıqlaşmaq" sözü ilə sinonim olsa da, aralarında incə məna fərqləri mövcuddur. "Sırtıqlaşmaq" daha çox iki və ya daha çox insanın bir-birinə arxalanması, bir-birini dəstəkləməsi mənasını verir. "Sırtılmaq" isə daha geniş məna kəsb edir və fiziki olaraq bir şeyə, birinə, və ya bir yerə sırtını dayamaq, söykənmək, özünü bir şeyə əsaslamaq mənasında işlənir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "sırtılmaq" feli "sırt" kökünə "-ıl-" şəkilçisinin əlavə olunması ilə yaranıb. "Sırt" sözü isə insan və heyvanların arxa hissəsini ifadə edir. Bu səbəbdən, "sırtılmaq" feli də əsas olaraq sırtın bir şeyə söykənməsi ilə əlaqəli bir hərəkəti ifadə edir. Ancaq bu, yalnız fiziki bir söykənmə deyil; məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, "problemini həll etmək üçün qardaşına sırtıldı" cümləsində şəxs problemini həll etmək üçün qardaşının köməyinə, dəstəyinə əsaslanıb, onun gücünə arxalanıb.

Cümlə içərisində istifadəsi müxtəlifdir:

  • O, yorğunluqdan divara sırtıldı.
  • Qoca ağac əyilmiş, qırılmış bir qolu ilə qayaya sırtılmışdı.
  • İşsiz qaldığı üçün ailəsinin maddi dəstəyinə sırtıldı.
  • Həyatı boyu yalnız öz qüvvəsinə sırtılan bir insan idi.
Gördüyümüz kimi, "sırtılmaq" həm fiziki, həm də məcazi mənada, müxtəlif kontekstlərdə işlədilə bilən çoxşaxəli bir sözdür.

Qısacası, "sırtılmaq" sözü "sırtıqlaşmaq"dan daha geniş bir mənaya malikdir və həm fiziki söykənməni, həm də məcazi olaraq kiməsə və ya bir şeyə arxalanmanı, güvənməni ifadə edir. Onun istifadəsi cümlənin kontekstindən asılı olaraq dəyişir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz