Tezləşmək – hərəkətin, prosesin sürətinin artması, daha sürətli getməsi mənasını bildirir. Bu söz müxtəlif kontekstlərdə, o cümlədən gündəlik danışıqda, ədəbi əsərlərdə, elmi mətnlərdə və s. işlədilir.
Antonimlər:Ləngimək
Ləngimək – tezləşməyin əksidir; hərəkətin, prosesin sürətinin azalması, yavaşlaması deməkdir. Həm gündəlik danışıqda, həm də ədəbi əsərlərdə geniş istifadə olunur. Ləngiməyin səbəbləri müxtəlif ola bilər: fiziki yorğunluq, texniki problemlər, maneələr və s. Elmi kontekstdə isə, məsələn, kimyəvi reaksiyaların ləngiməsi haqqında danışmaq olar.
Onun gecikməsi işi də ləngidirdi (M.İbrahimov).
Yavaşlamaq
Yavaşlamaq – tezləşməyin başqa bir antonimi olub, hərəkət və ya prosesin sürətinin azalmasını ifadə edir. “Ləngimək” sözündən fərqli olaraq, “yavaşlamaq” daha neytral bir məna daşıyır və tez-tez texniki proseslərə, mexanizmlərin işinə aid edilir. Məsələn, avtomobilin yavaşlaması, kompüterin işinin yavaşlaması və s.
Gecikmək
Gecikmək – planlaşdırılmış vaxtdan sonra baş vermək, gecikmə halını ifadə edir. Bu söz əsasən vaxt amili ilə bağlı hadisələrə aiddir. Məsələn, qatarın gecikməsi, görüşə gecikmə və s. “Tezləşmək” ilə əks münasibətdədir, çünki tezləşmək vaxtın qazanılmasını, gecikmək isə vaxtın itirilməsini ifadə edir.
Onun məzuniyyətə çıxması, nədənsə tezləşdi.