Uçulmaq – hər hansı bir şeyin yüksəklikdən aşağıya doğru enməsi, yıxılması, düşməsi mənasını verir. Bu, həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Fiziki mənada uçulmaq, əşyaların, quşların, təyyarələrin yuxarıdan aşağıya doğru hərəkətidir. Məcazi mənada isə uçulmaq, bir işin, planın, ümidin pozulması, dağılması, iflasa uğraması kimi anlamda işlənir.
Antonimlər:Tikilmək
Tikilmək sözü uçulmağın antonimi olaraq əsasən fiziki mənada əks məna ifadə edir. Uçulmaq yüksəklikdən aşağıya doğru hərəkəti təsvir edərkən, tikilmək isə yerdən yuxarıya doğru, inşa olunmağı, qurulmağı ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən inşaat, memarlıq və oxşar sahələrdə istifadə olunur. Məsələn, bina uçula bilər, bina tikilə bilər.
Birmərtəbəli, dördkünc məktəb binası hər tərəfi açıq bir meydançada tikilmişdi (M.İbrahimov).
Uçulacaq o bir gün zərbəmizlə kökündən (S.Rüstəm).
Qalxmaq
Qalxmaq sözü də uçulmağın məcazi mənasına antonim olaraq işlədilə bilər. Uçulmaq məcazi mənada iflas, dağılma, tənəzzül mənasında işlənir. Qalxmaq isə inkişaf, yüksəliş, irəliləyiş mənasını verir. Bu antonim cütü əsasən sosial-iqtisadi, siyasi kontekstlərdə istifadə olunur. Məsələn, iqtisadiyyat uçula bilər, iqtisadiyyat qalxa bilər.
Yüksəlmək
Yüksəlmək uçulmağın həm fiziki, həm də məcazi mənalarına qarşı bir antonim kimi işlədilə bilər. Fiziki mənada yüksəlmək, yuxarıya doğru qalxmağı, uçulmağın əksinə olan hərəkəti bildirir. Məcazi mənada isə yüksəlmək, inkişaf, uğur, şöhrət qazanmağı ifadə edir, bu zaman isə uçulmağın məcazi mənası olan tənəzzülün əksidir. Bu antonim cütlüyünü ədəbiyyat, dilçilik və gündəlik danışıqda rastlaşmaq olar.