Unutmaq – yaddaşdan silinməsi, bir şeyin yadda qalmamaması, xatırlanmaması deməkdir. Bu, həm fizioloji, həm də psixoloji bir proses ola bilər. Fizioloji səbəblərdən unutmaq xəstəliklərlə, yaşlanma ilə bağlı ola bilər. Psixoloji səbəblərdən unutmaq isə stress, travma və ya qəsdən unudulmaq istənilən hadisələrlə əlaqədar ola bilər.
Antonimlər:
Xatırlamaq
Xatırlamaq, unutmağın əksidir. Yaddaşda saxlanılan məlumatı yenidən əldə etmək, onu şüurda canlandırmaq deməkdir. Xatırlamaq prosesi həm aktiv, həm də passiv ola bilər. Aktiv xatırlamada insan şüurlu şəkildə əvvəlki hadisələri, məlumatları axtarır və yada salır. Passiv xatırlamada isə məlumatlar müəyyən bir qıcıqlandırıcıya cavab olaraq avtomatik olaraq yada düşür. Xatırlamaq ədəbiyyatda, gündəlik həyatda, elmi tədqiqatlarda geniş istifadə olunur.
Yenə hər şeyi unutdu (Mir Cəlal)
Pəri xala bir az da cəsarətləndi, müəllimlərin xahişini xatırladı (M.İbrahimov)
Yadda saxlamaq
Yadda saxlamaq, məlumatı uzun müddət yaddaşda saxlamaq, unutmamaq deməkdir. Bu proses, əzbərləmə, təkrarlama, assosiasiya qurma kimi üsullarla həyata keçirilir. Yadda saxlamaq unutmağın tam əksidir və məlumatın qorunub saxlanması üçün vacibdir. Bu termin həm gündəlik həyatda, həm də elmi kontekstdə (məsələn, yaddaşın öyrənilməsində) istifadə olunur.
Bilmək
Bilmək, bir şey haqqında məlumata sahib olmaq, onunla tanış olmaq deməkdir. Unutmaq isə əvvəllər bilinən bir şeyi yaddaşdan çıxarmaq deməkdir. Bilmək həm faktlar, həm də bacarıqlar haqqında ola bilər. Məsələn, "Mən rus dilini bilirəm" ifadəsində "bilmək" bacarıq bilgisini ifadə edir, "Mən paytaxtın Bakı olduğunu bilirəm" ifadəsində isə fakt bilgisini ifadə edir. Bu antonim cütü əsasən bilişsel kontekstdə istifadə olunur.