izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Unudulmaq (məch.) – Yaddan çıxarılmaq, yaddan çıxmaq. Bu feil, bir əşyanın, hadisənin və ya şəxsin yaddaşdan silinməsini, daha xatırlanmamasını bildirir. Fəal feili "unutmaq"dan törəmişdir və passiv səs formasıdır. Yəni, fəal formada "mən unutdum" deyə bilərik, passiv formada isə "o unuduldu" deyə bilərik. Passivlik, unudulma prosesinin subyektin iradəsi xaricində baş verməsini vurğulayır.

Unudulma prosesi müxtəlif səbəblərdən baş verə bilər: zamanın keçməsi, yeni informasiyanın gəlməsi, şüurlu və ya qeyri-şüurlu itələmə, travmatik hadisələr və ya xəstəliklər. Misal üçün, "köhnə dostlarımızı unutmuşuq" cümləsində unutma prosesi fəal, öz iradəmizlə baş verir. Lakin "o, hər kəs tərəfindən unuduldu" cümləsində isə unudulma prosesi passiv, başqalarının davranışından və ya hadisələrin gedişatından asılıdır. İkinci misalda isə, unudulma həmçinin baş vermiş hadisənin əhəmiyyətinin azalmasını, tarixin səhifələrinə qovuşmasını bildirə bilər.

S. Hüseynin misalında ("Bir az sonra Xədicənin xəstəliyi tamamilə unuduldu.") isə Xədicənin xəstəliyinin unudulması, onun sağalması və ya xəstəliyin əhəmiyyətini itirməsi səbəbindən baş vermiş ola bilər. Burada unudulma sadəcə yaddaşdan silinməni deyil, həm də mövcud olan bir problemin həll olunmasını, maraq kəsb etməməsini və ya diqqətdən kənarda qalmasını da ifadə edə bilər. "Tamamilə" sözü bu unudulmanın tam və qəti olduğunu vurğulayır.

Qeyd etmək lazımdır ki, "unutmaq" və "unudulmaq" felləri həm konkret, həm də məcazi mənada işlənə bilər. Məsələn, "adı unuduldu" deyərkən, konkret bir insanın adı yaddaşdan çıxmış ola bilər, "qədim adət-ənənələr unuduldu" deyərkən isə məcazi mənada adət-ənənələrin tətbiq olunmaması, unut qalmağa məhkum olması nəzərdə tutulur. Burada, "unudulmaq" passiv quruluşla birlikdə, bu adət-ənənələrin özlərini deyil, onların insanların həyatında rolunu və mövqeyini ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz