Yaralanmaq – fiziki bədənin zədələnməsi, toxumalarda mexaniki və ya digər zərərin olması deməkdir. Bu zərər cüzi dəri sıyrıqlarından tutmuş, ağır sümüklərin sınığı və daxili orqanların zədələnməsinə qədər geniş miqyasda ola bilər. Yaralanma səbəbləri müxtəlifdir: qəza, xəsarət, xəstəlik və s.
Antonimlər:
Sağalmaq
Sağalmaq yaralanmanın əksidir və bədənin zədələnmiş hissəsinin bərpası, sağalması prosesini ifadə edir. Bu proses bədənin təbii müdafiə mexanizmləri və bəzən tibbi müdaxilə ilə baş verir. Sağalmaq sözü həm fiziki, həm də məcazi mənada istifadə oluna bilər. Fiziki mənada yaralanmış bədənin sağalmasını, məcazi mənada isə mənəvi yaranın, ruhi əziyyətin aradan qalxmasını ifadə edir. Həm ədəbiyyatda, həm dilçilikdə, həm də məişətdə geniş yayılmışdır.
Mirsaqulu yaralanmış və yerə yıxılmışdı (S.Hüseyn); Qonağım qız, məni sağalt, amandır (Mir Cəlal).
Bərpa olmaq
Bərpa olmaq da yaralanmanın əksi olan və sağalmaqla sinonim olan bir sözdür. Lakin sağalmaqdan fərqli olaraq, bərpa olmaq daha çox tamlığına qayıtmaq, əvvəlki vəziyyətə qayıtmaq mənasını verir. Bu, yalnız fiziki deyil, həm də funksional bərpanı əhatə edə bilər. Məsələn, qırıq bir sümüyün sağalması ilə yanaşı, əvvəlki funksiyasını bərpa etməsi də bərpa olmaq kimi ifadə oluna bilər. Ədəbiyyatda və tibb dilində istifadə olunur.
İyilmək (məcazi mənada)
Bu söz daha çox məcazi mənada istifadə olunur və “yaralanmaq”ın əksini bildirmir, daha doğrusu “güclənmək”, “möhkəmlənmək” mənasını ifadə edir. Bu mənada istifadə olunarkən, “yaralanmaq” sözü mənəvi zədələnmə, ruh düşkünlüyü mənasında istifadə olunur. “İyilmək” isə bunun əksini, mənəvi güclənməni, ruh yüksəkliyini bildirir. Ədəbiyyatda və məişətdə istifadə olunur.