Yeyinlik – sürətli hərəkət, tezlik, sürətlənmə mənasını verən söz. Əsasən danışıq dilində işlədilir və əksər hallarda təsviri mənada istifadə olunur. Həm müsbət, həm də mənfi konnoatasiya daşıya bilər. Məsələn, işlərin yeyinliyi müsbət hal kimi qəbul olunarkən, hərəkətlərin yeyinliyi mənfi qiymətləndirilə bilər.
Antonimlər:
Yavaşlıq
Yavaşlıq – yeyinliyin tam əksidir. Hərəkətin, prosesin, inkişafın sürətinin az olmasıdır. Yavaşlıq həm fiziki proseslərə, həm də mənəvi, intellektual sahələrə aid edilə bilər. Ədəbiyyatda yavaşlıq tez-tez təsvir vasitəsi kimi işlədilir, əsərin atmosferini yaradır. Mənfi konnoatasiyaya malik ola bilər, məsələn, işlərin yavaşlığı və ya qərarların gecikməsi kimi. Elmi ədəbiyyatda isə proseslərin sürətini ifadə etmək üçün istifadə olunur.
Belə yavaşlıq bizi hər şeydən məhrum edər.
Sürətlənmə (məcazı mənada)
Sürətlənmə – fiziki mənada sürətin artması demək olsa da, məcazı mənada yeyinliyə zidd olaraq proseslərin sürətlənməsini, daha tez baş verməsini bildirir. Bu antonim əsasən texniki və elmi ədəbiyyatda istifadə olunur, ancaq bəzən gündəlik danışıq dilində də rast gəlinir. Məsələn, "işlərin sürətlənməsi", "inkişafın sürətlənməsi" kimi ifadələr.
Ləngimə
Ləngimə – yeyinliyin əksi olaraq, hərəkətin və ya prosesin ləngiməsi, dayanması və ya çox yavaşlamasıdır. Bu antonim daha çox mənfi kontekstdə işlənir və əksər hallarda gecikməni, səhlənkarlığı ifadə edir. Danışıq dilində və ədəbiyyatda geniş istifadə olunur.