Yuxululuq – insanın yuxuya getmək istəyi, yuxuya meyllilik vəziyyətidir. Yuxulu olan şəxs susuz, yorğun və hərəkətsiz görünə bilər. Yuxululuq müxtəlif səbəblərdən, o cümlədən yuxu çatışmazlığından, xəstəlikdən, dərmanların təsirindən və ya ətraf mühitin təsirlərindən (məsələn, səs-küy, işıq) yaranır.
Antonimlər:
Ayıqlıq
Ayıqlıq yuxululuğun əksidir. Ayıq insan yuxusuz, həyəcanlı, diqqətli və fəal olur. Ayıqlıq həm fiziki, həm də zehni cəhətdən fəallıq deməkdir. Ayıqlıq həm də düşüncənin aydınlığı, dəqiq və hərtərəfli düşünmə qabiliyyəti kimi başa düşülür. Bu antonim cütü əsasən məişət dilində və ədəbiyyatda istifadə olunur.
Axırda özünü yuxuluğa vurdu (T.Kazımov).
Yarı huş və yarı ayıqlıq aləmində ona [Azadiyə] elə gəlirdi ki, qurtarmaq bilməyən bir çaydan keçməkdədir (M.İbrahimov).
Həyəcan
Həyəcan da yuxululuğun antonimi sayıla bilər. Həyəcanlı insan enerjili, hərəkətli və yüksək emosional vəziyyətdə olur. Yuxululuq passivlik, həyəcan isə aktivlik vəziyyətidir. Bu antonim cütü daha çox emosional və psixoloji kontekstlərdə işlənir.
Fəallıq
Yuxululuq passivlik vəziyyətidir, fəallıq isə aktivlikdir. Fəal insan hərəkətli, işgüzar və enerjili olur. Yuxulu insan isə əksinə, passiv və hərəkətsizdir. Bu antonim cütü müxtəlif sahələrdə, o cümlədən tibbdə, psixologiyada və sosial elmlərdə işlədilir.