Zəhər – canlı orqanizmlərə zərərli təsir göstərən, onların sağlamlığına və həyatına təhlükə yaradan maddədir. Müxtəlif mənşəli (bitki, heyvan, kimyəvi) zəhərlər mövcuddur. Zəhərlənmə nəticəsində orqanizmdə müxtəlif patoloji dəyişikliklər baş verə bilər, hətta ölümə səbəb ola bilər. Zəhərin təsiri dozasından, zəhərin növündən və orqanizmin fərdi xüsusiyyətlərindən asılıdır.
Antonimlər:
Dərman
Zəhərin əksinə olaraq, dərman xəstəliklərin müalicəsi və sağlamlığın qorunması üçün istifadə olunan maddədir. Dərmanın təsiri zəhərdən fərqli olaraq, müsbətdir və orqanizmin sağalmasına kömək edir. Həm dərman, həm də zəhər müəyyən dozalarla fərqlənir. Çox miqdarda dərman da zəhər kimi təsir göstərə bilər. Bu antonim cütü əsasən tibb sahəsində istifadə olunur.
"Həkim dərman yazdı, zəhər yox."
Şirinlik
Zəhər əsasən acı və ya xoşagəlməz dadı ilə xarakterizə olunur. Şirinlik isə əksinə, xoş, dadlı və həzz verən bir keyfiyyətdir. Bu antonim cütü ədəbiyyatda metaforik mənada da istifadə olunur. Məsələn, “şirin sözlər” zərərsiz, xoş təsir edən sözləri, "zəhərli sözlər" isə əksinə, təhqir və yaxud ağrı verən sözləri ifadə edə bilər. Zəhər və şirinlik antonomik əlaqəsi əsasən məcazi mənada istifadə olunur.
Daima zəhərlər şirinlərin dalında gizlənir (M.S.Ordubadi).
Sağlamlıq
Zəhər sağlamlığa zərər verir, xəstəliyə səbəb olur. Sağlamlıq isə orqanizmin normal funksiyasının, xəstəliklərdən azad vəziyyətinin ifadəsidir. Bu antonim cütlüyü tibb və məişət dilində istifadə olunur.
Antidot
Antidot zəhərin təsirini zərərsizləşdirən, yaxud əks təsir göstərən maddədir. Zəhərin təsirini neytrallaşdırmaq üçün istifadə olunur. Bu antonim cütü əsasən tibb terminologiyasında istifadə olunur.