Eşix’
Mənası: Həyət, ev önü. Sözün əsas mənası həyətin giriş qapısı önündəki kiçik meydançanı, ya da evə bitişik açıq sahəni ifadə edir. Bəzi bölgələrdə sadəcə həyəti də bildirir.
Bölgə:
- Böyük Qarakilsə
- Çəmbərək
- Naxçıvan
- Oğuz
- Tovuz
- Zaqatala
Misallar:
- “Gedirix’ qonşunun eşiyində bir isdikən çay içirix’ (Oğuz)” – Bu misal eşix’ sözünün Oğuz dialektində həyət mənasında işləndiyini göstərir. Sözün “gediriix” formasının istifadəsindən görünür ki, bu misal köhnə dialektal danışıq nümunəsidir.
- “Ə:, o daneyi itələ...” – Bu misal qeyri-tamdır və mənasını aydınlaşdırmaq üçün əlavə məlumat tələb olunur. Ehtimal ki, bu misalda “daneyi” “dəni” (bir şey) mənasında işlənmiş və “eşix’” sözü ilə birlikdə istifadə olunmuşdur. Məlumatın tamlığının olmaması səbəbindən mənanı dəqiq təyin etmək mümkün deyil.
Qeyd: Eşix’ sözünün əsasən qərb və şimal-qərb bölgələrində işləndiyi müşahidə olunur. Sözün fonetikası və məna çalarlarının müxtəlif bölgələrdə fərqlər göstərə biləcəyi nəzərə alınmalıdır. Daha ətraflı araşdırma sözün etimologiyasını və dialektal variasiyalarını daha aydınlaşdıra bilər.