izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Arğın: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "arğın" sözü, yorğunluğun bir növünü, xüsusilə də fiziki yorğunluğun ağır və sızlayan bir formasını ifadə edir. Sadəcə "yorğun" sözündən fərqli olaraq, "arğın" daha dərin, daha içdən gələn bir yorğunluq hissini, hətta bədənin ağırlaşmasını, sümüklərin ağırlığını ifadə edir. Bu, yorulmanın səthi bir təsviri deyil, əksinə, uzun müddət davam edən ağır işdən, yaxud da xəstəlikdən sonra bədənin qüvvəsini tamamilə itirməsi hissidir.

Sözün kökü və etimologiyası haqqında dəqiq məlumat olmasa da, "arğın"ın "ağır" sözü ilə fonetik oxşarlığı və məna yaxınlığı diqqət çəkir. Bu oxşarlıq, sözün yaranma tarixini və məna inkişafını araşdırmaq üçün əhəmiyyətli bir ipucu ola bilər. Ehtimal ki, "arğın" sözü "ağırlaşma", "ağırlaşmış hal" kimi mənalardan törəyərək, vaxt keçdikcə mənasını yorğunluğun ağır formasına doğru dəyişib.

"Yorğun-arğın" ifadəsi isə bu yorğunluğun daha da artmış, daha da ağırlaşmış halını ifadə edir. Bu, sadəcə yorğunluğun təkrarı deyil, yorğunluğun iki müxtəlif, lakin bir-birini tamamlayan səviyyəsini göstərir. Birinci "yorğun" ümumi yorğunluğu, ikinci "arğın" isə bu yorğunluğun dərindən hiss edilən, bədəni sızladan formasını ifadə edir. Bu ifadə, yorğunluğun dərəcəsini gücləndirmək üçün istifadə olunan bir təkrar deyil, əksinə, yorğunluğun müxtəlif üzlərini göstərən bir təsvirdir.

Ümumiyyətlə, "arğın" sözü Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarını genişləndirən, yorğunluğun müəyyən bir növünü dəqiq və obrazlı şəkildə ifadə edən nadir və ifadəli bir sözdür. Onun istifadəsi, mətnlərə canlılıq və dərinlik qatır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz