Arxadan (zərf) – Daldan, dal tərəfdən, arxa tərəfdən gələn, yerləşən və ya hərəkət edən anlamını ifadə edir. Sadəcə bir yerin göstəricisi deyil, həm də fəaliyyətin istiqamətini və ya obyektin mövqeyini müəyyənləşdirən bir söz olaraq, hadisənin gizli, gözlənilməz və ya qəfil tərəfini vurğulayır. Bir şeyin arxadan gəlməsi, onun görünməz, gözlənilmədən yaxınlaşmasını və ya baş verməsini bildirir.
Bu sözün istifadəsi, məcaz mənalarda da geniş yayılıb. Məsələn, “arxadan vurmaq” ifadəsi insanın xəyanətə, qəddarlığa, arxadan zərbə vurmağa meylini ifadə edir. Bu mənada, “arxadan” sözü yalnız fiziki yer deyil, həm də etik və mənəvi bir məkanı ifadə edir: etimadın pozulması, dostluğun xəyanətlə əvəz olunması və s.
Ədəbiyyatda “arxadan” sözü müxtəlif bədii təsirlər yaratmaq üçün istifadə olunur. Mütəxəssislər bunu hadisələrin səhnələşdirilməsində, gərginliyin artırılmasında və oxucunun diqqətini cəlb etməkdə effektiv vasitə kimi qeyd edirlər. Səməd Vurğunun misalında olduğu kimi, “arxadan gəlmək” ifadəsi həm konkret bir hərbi hadisəni, həm də məcazən gözlənilməz bir hadisənin yaxınlaşmasını təsvir edə bilər. Buludların “arxadan boylanması” isə təbiətin böyük və qüdrətli qüvvəsini incə bir şəkildə ifadə edir.
Beləliklə, “arxadan” sadə bir zərf olmaqdan çox, mürəkkəb semantik yük daşıyan, kontekstə görə müxtəlif mənalar qazanan və ədəbi əsərlərdə güclü bədii təsir yaradan bir söz olduğu qənaətinə gəlmək olar.