Asiləşmək fellinin Azərbaycan dilindəki əsas mənası, ümumiyyətlə, üzə çıxmaq, görünməyə başlamaq deməkdir. Lakin bu, sadəcə fiziki üzə çıxma mənası ilə məhdudlaşmır. Daha çox, gizli, basdırılmış və ya içəridə qalan bir şeyin – duyğu, fikir, problem və ya hadisənin – açıq-aşkar, görünən hala gəlməsi kimi başa düşülməlidir. Məsələn, günəşin çıxması, suyun səthə qalxması kimi təbii hadisələrdə də istifadə oluna bilər, ancaq daha çox metaforik mənada işlədilir.
Lüğətdə verilən “hirslənmək, qəzəblənmək” mənası isə asiləşməyin daha spesifik və emosional bir tərəfini əks etdirir. Bu halda, gizli qalan qəzəb, hirs və ya digər mənfi duyğuların birdən-birə üzə çıxması, açıq-aşkar ifadə olunması nəzərdə tutulur. İnsan qəzəblənəndə, hirsləndikdə içindəki duyğular "asiləşir", yəni xarici aləmə doğru irəliləyir, özünü göstərir. Bu, bir növ partlayışa, emosional bir ifadəyə bənzəyir.
Maraqlı bir nüans kimi, "asiləşmək" feli bəzən müsbət mənada da işlədilə bilər. Məsələn, bir insanın istedadının, bacarığının və ya potensialının üzə çıxması, aşkar olması da "asiləşmək" kimi ifadə oluna bilər. Belə hallarda, gizli qalan yaxşı bir şeyin görünməsi, inkişaf etməsi nəzərdə tutulur. Ona görə də, "asiləşmək" sözünün mənasını tam başa düşmək üçün kontekstin nəzərə alınması vacibdir.
Qısacası, "asiləşmək" fəal bir prosesi, bir şeyin gizli vəziyyətdən açıq vəziyyətə keçidini ifadə edir. Bu keçid həm mənfi (hirs, qəzəb), həm də müsbət (istedad, bacarıq) duyğu və ya hadisələr üçün istifadə oluna bilər. Sözün mənası müəyyən kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar daşıya bilər.