Aspirant (latınca aspirans - can atan, istəyən) elmi-tədqiqat işlərinə həsr olunmuş peşəkar fəaliyyətə hazırlaşan şəxs deməkdir. Bu, sadəcə olaraq "elmi-tədqiqat fəaliyyəti üçün hazırlaşan şəxs" tərifindən daha çox məna daşıyır. Aspirantura təhsili, namizədlik dissertasiyası üzərində işləmək üçün nəzərdə tutulmuş ciddi və sistemli bir hazırlıq prosesidir.
Aspirantlar, seçdikləri elmi sahədə dərin biliyə sahib olmaq, müstəqil tədqiqat aparmaq bacarığını inkişaf etdirmək və elmi nəticələrini yaymaq qabiliyyəti əldə etmək üçün intensiv təlim keçirlər. Bu proses, seminarlar, kurslar, elmi rəhbərlərlə müntəzəm görüşlər, elmi ədəbiyyatla işləmək və öz tədqiqatlarının aparılması ilə müşayiət olunur. Onların əsas məqsədi, elmi dərəcə əldə etmək və seçdikləri elmi sahədə peşəkar karyera qurmaqdır.
Aspirantura təhsili, təkcə elmi biliklərin genişləndirilməsi ilə məhdudlaşmır. Bu, həmçinin elmi etikaya riayət etmək, tənqidi düşüncəni inkişaf etdirmək, müstəqil işləmək və elmi nəticələri effektiv şəkildə təqdim etmək kimi vacib bacarıqların formalaşmasına da yönəlib. Aspirantın fəaliyyəti, elmin inkişafına, yeni biliklərin yaradılmasına və cəmiyyətin tərəqqisinə töhfə verən mühüm bir prosesdir.
Tarixən aspiranturaya qəbul olduqca rəqabətli bir proses olub və yalnız yüksək intellekt səviyyəsinə, elmi araşdırmalara həvəsə və potensiala malik olanlar seçilib. Bu gün də aspiranturaya qəbul olmaq, elmi karyera yolunda mühüm bir addım sayılır və aspirantlar gələcəyin elmi liderləri kimi yetişdirilirlər.