Arxetip
Mənası: İs. [yun. ἀρχέτυπος < ἀρχή "başlanğıc" + τύπος "obraz"] Psixologiyada, xüsusilə K.Yunqun analitik psixologiyasında kollektiv şüurun əsasını təşkil edən, irsi olaraq qavranılan və insanın davranışına, düşüncəsinə və hisslərinə təsir edən ilkin, ibtidai obrazlar; orijinal nümunə, prototip. Müxtəlif mədəniyyətlərdə və dövrlərdə təkrarlanan, universallığı ilə seçilən simvolik obrazlar və motivlər. Məsələn, "böyük ana", "qəhrəman", "kölgə" kimi arxetiplər insanın kollektiv şüurunda mövcuddur və əsərlərdə, xəyallarda, yuxularda özünü göstərir. Arxetiplər, kollektiv təcrübələrin psixikada iz qoyması nəticəsində yaranır və insanın dünyanı qavramasına və təfəkkürünə təsir göstərir.
Mənbəyi: Sözün mənşəyi qədim yunan dilinə dayanır. ἀρχέτυπος (arxétypos) sözü ἀρχή (archē) - "başlanğıc", "əsas" və τύπος (typos) - "obraz", "nümunə" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib. Psixologiya elminə isə Karl Yunq tərəfindən daxil edilmiş və inkişaf etdirilmişdir.