Atəşbaz (fars. آتشباز) sözü, özündə həm sənətkarlığın, həm də təhlükənin əsasını ehtiva edən maraqlı bir termindir. Əslində, sadəcə "fişəngçi" demək deyil, daha çox zəriflik və dəqiqlik tələb edən bir peşənin adıdır.
Birinci mənası, əlbəttə ki, yanar və partlayıcı maddələrdən istifadə edərək, göy üzünü rəngarəng atəş fəvvarələri ilə bəzəyən, təntənələri və bayramları daha da əzəmətli edən ustaları – fişəng ustalarını ifadə edir. Bunlar sadəcə fişəng hazırlayanlar deyil, kimya, fizika və mühəndislik biliklərinə malik, partlayıcı maddələrin xüsusiyyətlərini dərindən bilən ixtisaslı sənətkarlardır. Onların əl işləri, dəqiq hesablamalar və ustalıqla hazırlanmış texniki qurğuların nəticəsidir.
Atəşbazın işi yalnız fişənglərlə məhdudlaşmır. O, həmçinin müxtəlif pirotexniki məhsulların – məsələn, fənərlər, çaxmaqlar, siqnallar və s. – istehsalında da iştirak edə bilər. Bu, onun peşəsinin geniş spektrini və mürəkkəbliyini göstərir. Atəşbaz, həm də pirotexniki şoulara hazırlıq və onların təhlükəsiz şəkildə həyata keçirilməsində mühüm rol oynayır. Bu, məsuliyyətli və yüksək səviyyəli hazırlıq tələb edən bir işdir.
Tarix boyu atəşbazlar, həm əyləncə, həm də müharibə məqsədləri üçün pirotexniki vasitələrdən istifadə etmişlər. Onların sənəti əsrlər boyu inkişaf etmiş, daha mürəkkəb və təsirli piroteknik effektlər yaradılmasına səbəb olmuşdur. Bu gün atəşbazların işi, həm sənət, həm də texnologiyanın qovuşduğu bir sahə kimi öz əhəmiyyətini qoruyub saxlayır.