izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bağça-bağ sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir ifadədir və əsasən iki mənada işlənir. Birinci mənası, lüğətlərdə də qeyd olunduğu kimi, güllük, çiçəklik deməkdir. Yəni, müxtəlif çiçəklərin, bitkilərin əkildiyi, baxımlı və gözəl bir yerdir. Bu mənada, “bağça-bağ” sözü sadəcə “bağ” sözünün təkrarı deyil, həmin bağın gözəlliyini, çiçəklərin bolluğunu və rəngarəngliyini vurğulayır. Təsəvvür edin: ətirli güllər, rəngarəng lalələr, sərin kölgə verən ağaclar... Bu, bağça-bağın təkcə görünüşünü deyil, həm də yaratdığı əhval-ruhiyyəni əks etdirən bir ifadədir.

İkinci mənada isə “bağça-bağ” ifadəsi məcazi mənada işlənir. Sözün müəllifi S. Vurğun misalında olduğu kimi, “Şitillər boy atıb bağça-bağ olmaz” cümləsində, bağça-bağ sözü, nəticənin gözlənilən səviyyəyə çatmamasını ifadə edir. Yəni, sərf olunan səyə və ya qoyulan əməyə baxmayaraq, gözlənilən nəticə əldə edilmir. Bu mənada “bağça-bağ” ifadəsi, bir növ məyusluq, arzu edilən nəticənin əldə olunmaması mənasını verir. Şitillərin boy atması, əməyin sərf olunması, ancaq gözlənilən səviyyədə bir bağın yaranmaması, məhz bu məcazi mənanı ifadə edir. Beləliklə, “bağça-bağ” sözü həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənən, ifadəliliyi ilə seçilən bir ifadədir.

Üçüncü bir məna da qeyd etmək olar: "Qış ayazından bitkiləri saxlayıb; Şeh salırsız bağça-bağ" misalında isə, "bağça-bağ" sözü qışın sərt şəraitindən bitkilərin qorunub saxlanmasını, onların sağlam və möhkəm qalmasını ifadə edir. Burada "bağça-bağ" artıq bir növ metafora kimi işlənir və bitkilərin sıxlığı, sağlamlığı və möhkəmliyi mənasını verir. Bu mənada "bağça-bağ" təbiətin gücünü və davamlılığını göstərir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz