Ayaqlatmaq sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında geniş məna çalarlarına malik bir feldir. Sadəcə "tapdalatmaq" və ya "ayaq altında əzdirmək" kimi dar mənalarla məhdudlaşmır. Əslində, sözün kökünə nüfuz etdikdə, bir şeyin qəsdən, bilərəkdən və ya qeyri-ixtiyari olaraq məhv edilməsi, ziyan vurulması, dəyərinin azaldılması və ya tamamilə ləğv edilməsi kimi daha geniş bir kontekstdə istifadə edildiyini görürük.
Əgər bir tarlanı və ya əkini “ayaqlatmaq”dan danışırıqsa, bu, heyvan sürüsünün (məsələn, mal-qaranın) həmin ərazidə sərbəst gəzməsinə, otlamasına və nəticədə bitkiləri tapdalayaraq, məhv edərək zərər verməsinə işarə edir. Bu, sadəcə fiziki təsir deyil, həm də əkinçiliyə vurulan iqtisadi zərərin simvoludur. Beləliklə, “ayaqlatmaq” fəaliyyəti nəticəsində məhsuldarlıq azalır, bitkilər böyüməkdən məhrum olur və hətta tamamilə məhv ola bilər.
Lakin “ayaqlatmaq” sözü məcazi mənada da istifadə oluna bilər. Məsələn, bir layihəni, bir planı və ya hətta bir insanın şərəfini, nüfuzunu “ayaqlatmaq” olar. Bu halda, fiziki tapdalama əvəzinə, sistemli şəkildə, bilərəkdən tənqid, iftira, yalan və ya digər mənfi təsirlər vasitəsilə bir şeyin dəyərini azaltmaq, nüfuzunu ləkələmək nəzərdə tutulur. Beləliklə, sözün istifadə kontekstindən asılı olaraq, mənası geniş və çoxşaxəli olur.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, “ayaqlatmaq” sözü, həm konkret, həm də məcazi mənalarda istifadə olunan rəngarəng bir sözdür. O, sadəcə bir hərəkəti deyil, bir prosesi, bir nəticəni və hətta bir məqsədi ifadə edə bilər. Sözün bu çoxcəhətliliyi Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadə imkanlarının genişliyini göstərir.