izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bədr (ər. بدر) sözü əsasən tam, dairəvi formaya düşmüş, on dörd gecəlik ayı ifadə edir. Bu, ayın tam olaraq görünən, parlaq və dolğun halını təsvir edir. Astronomik olaraq, bədr, ayın Yer ətrafında fırlanması zamanı Günəşlə Yer arasında düz xətt üzərində yerləşməsi nəticəsində baş verir və bu zaman ayın bütün səthi Günəş tərəfindən işıqlandırılır.

Lüğətlərdəki qısa izahdan fərqli olaraq, “bədr” sadəcə astronomik hadisəni deyil, həm də poetik və metaforik mənaları özündə ehtiva edir. Şeir və ədəbiyyatda bədr, kamilliyin, gözəlliyin, tamamlanmanın, dolğunluğun və mükəmməl bir vəziyyətin simvolu kimi istifadə olunur. Yuxarıda verilən misal şeirdə də “bədri-kamil” ifadəsi tam və mükəmməl ay kimi, bir mərhələnin son dərəcəsini, ən yüksək nöqtəsini bildirir.

Tarix boyu müxtəlif mədəniyyətlərdə ayın bədr vəziyyəti müqəddəs sayılmış, bayramlar və dini mərasimlərlə əlaqələndirilmişdir. Ayın bu tam və parlaq halı insanları həmişə özünün mistik cazibəsi ilə heyran edib. Ona görə də, “bədr” sözü sadəcə bir astronomik termin olmaqdan kənara çıxaraq, dərin mədəni və ədəbi bir əhəmiyyət daşıyır.

Beləliklə, “bədr” sözü həm konkret bir astronomik hadisəni (tam ay), həm də mənəvi, metaforik bir mənanı (kamillik, dolğunluq, tamamlanma) ifadə edən çoxşaxəli bir termindir. Onun mənasını anlamaq üçün yalnız sözün leksik tərifini bilmək kifayət etmir, həmçinin onun mədəni və ədəbi kontekstini də nəzərə almaq lazımdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz