Bələnmək (məch.) – Bu söz köhnə Azərbaycan dilində geniş istifadə olunan bir feldir və əsasən bir şeyin digəri ilə bürünməsini, örtülməsini, sarınmasını ifadə edir. Sadəcə "bələyə bükülmək" və ya "sarğı ilə sarınmaq" deyilməklə kifayətlənməmək lazımdır. Bələnmək, daha çox bir növ qorunma, mühafizə, bəzən də məhdudlaşdırılma və ya gizlənmə hissi daşıyır. Məsələn, bir körpənin qundağa bələnməsi, onu soyuqdan, zədələnmədən qorumaq məqsədi daşıyır. Bu əməlin içində həm qoruma, həm də yumşaqlıq, himayə hissi var.
Bələnməyin daha geniş mənası, bir şeyin digəri ilə tamamilə örtülməsini, hətta bəzən gizlədilməsini də əhatə edir. Məsələn, bir dağın dumanla bələnməsi, dağın görünməz hala gəlməsini ifadə edə bilər. Yaxud, bir şəhərin qaranlıqla bələnməsi, şeirdə istifadə olunarsa, əsrarəngiz bir atmosfer yarada bilər. Beləliklə, "bələnmək" sadəcə fiziki bir əməl deyil, həm də poetik və metaforik mənalar daşıyan zəngin bir sözdür.
Tarixi kontekstdə baxdıqda, "bələnmək" sözünün köklərinin qədim türk dillərində olduğunu və müxtəlif mədəniyyətlərdə bənzər mənalarda istifadə olunduğunu görmək olar. Bu sözün mənasının zənginliyi onun müxtəlif kontekstlərdə necə istifadə olunduğundan da aşkar görünür. Bəlkə də, bu səbəbdən "bələnmək" sözü, hazırkı Azərbaycan dilində az istifadə olunsa da, dilin tarixi və mədəni irsi üçün əhəmiyyətlidir.
Qısaca, "bələnmək" sadəcə bir şeyin sarınması demək deyil; bu, həm fiziki örtülməni, həm də metaforik gizlənməni, qorunmanı və himayəni əks etdirən incə və çoxmənalı bir sözdür. Onun dilin zənginliyini əks etdirən tarixi kökləri və müasir istifadəsi bu sözün əhəmiyyətini daha da artırır.