Bəyaz [ər.] sifət. Əsas mənası "ağ rəng" olsa da, bəyaz sözü sadəcə bir rəng adı olmaqdan xeyli çox mənalar daşıyır. Dil tarixində və ədəbiyyatımızda özünəməxsus yeri olan bu söz, klassik Azərbaycan poeziyasından müasir ədəbiyyata qədər geniş istifadə olunmuşdur. "Ağ" sözünün sinonimi kimi istifadə olunsa da, bəzən "ağ"dan daha poetik, daha incə və hətta daha simvolik bir çalar əks etdirir.
Birinci və ən əsas mənası, şübhəsiz ki, rəngdir. Qardan, südümdən, pambıqdan tutmuş, səhər təravətindən doğan günəşə qədər müxtəlif tonlarda ağ rəngin təsvirində istifadə edilir. M.P.Vaqifin misalında olduğu kimi, "bəyaz gərdən" ifadəsi ağ rəngin təmizliyini, saflığını və gözəlliyini vurğulayır. Ancaq bu təsvir sadəcə fiziki bir təsvir deyil, eyni zamanda ruhsal təmizlik, məsumluq və paklıq kimi mənaları da özündə əks etdirir.
Bəyaz rəngin simvolik mənaları da olduqca zəngindir. Bir çox mədəniyyətdə ağ rəng, təmizlik, paklıq, sülh, ədalət, məsumluq və ruhaniyyətlə əlaqələndirilir. Eyni zamanda, bəzən kədər, matəm və ölüm ilə də bağlı olsa da, bu, mədəniyyətlərdən asılı olaraq dəyişir. Azərbaycan mədəniyyətində də bəyazın mənaları kontekstdən asılı olaraq fərqlənə bilər. Məsələn, bir toy mərasimində bəyaz paltar sevinci və təmizliyi, bir yas mərasimində isə kədəri və itirilməni ifadə edə bilər.
Beləliklə, "bəyaz" sözü sadəcə bir rəng adı deyil, zəngin məna dünyasını özündə əks etdirən, həm konkret, həm də simvolik mənalara malik bir söz kimi diqqəti cəlb edir. Onun ədəbiyyatımızdakı istifadəsi bu zənginliyi daha da aydınlaşdırır və onun dəyərini vurğulayır. Qədim Azərbaycan ədəbiyyatından müasir şeirlərə qədər bəyaz sözünün istifadəsinə diqqət etsək, bu sözün neçə qatlı bir mənaya malik olduğunu daha yaxşı başa düşə bilərik.