izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Binələnmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "yurd salmaq" və ya "bir yerdə məskən salmaq"dan daha geniş və zəngindir. Bu söz, həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər. Fiziki mənada, binələnmək yeni bir yerə köçüb orada ev qurmaq, həyat qurmaq, özünə möhkəm bir baza yaratmaq deməkdir. Bu, sadəcə bir ev tikmək deyil, həm də həmin ərazidə kök salmaq, sosial əlaqələr qurmaq, həmin ərazi ilə bağlılıq hissini inkişaf etdirmək deməkdir. Beləliklə, binələnmək, sadəcə bir yerə köçməkdən daha çox, o yerlə bağlı bir həyat qurmaq, özünü o yerə aid etmək prosesini əhatə edir.

Məcazi mənada isə binələnmək, bir sahədə möhkəmlənmək, öz mövqeyini gücləndirmək, dayanıqlı bir mövqe tutmaq mənasını verir. Məsələn, bir şirkətin yeni bir bazarda binələnməsi, o bazarda öz mövqeyini möhkəmləndirməsi, davamlı inkişafını təmin etməsi deməkdir. Yaxud, bir insanın elmdə və ya incəsənətdə binələnməsi, o sahədə dərin bilik və təcrübə əldə etməsi, özünə güclü bir ad qazandırması mənasını daşıyır. Bu mənada, binələnmək sözü, sözün əsl mənasında bir yerə köçməkdən daha çox, bir sahədə özünü qurmaq, inkişaf etdirmək və davamlılıq təmin etmək prosesini ifadə edir.

Sözün "yerini möhkəmlətmək" mənası da, həm fiziki, həm də məcazi həyatın müxtəlif sahələrində tətbiq oluna bilər. Bir kənd təsərrüfatı işçisinin torpaqda öz əkin sahəsini möhkəmləndirməsi kimi fiziki bir məna daşıya bildiyi kimi, bir siyasətçinin öz siyasi mövqeyini möhkəmləndirməsi kimi məcazi bir məna da daşıya bilər. Bu geniş məna spektrini nəzərə alaraq, binələnmək sözünün sadəcə bir yerə məskən salmaqdan daha çox, həyatın müxtəlif sahələrində özünü möhkəmləndirmək və davamlı bir mövqe qazanmaq kimi daha geniş bir məna kəsb etdiyini demək olar.

Misal olaraq verilən cümlədə ("Sən orada lap, deyəsən, binələnmisən!") söhbət fiziki məskunlaşmadan daha çox, bir yerdə uzun müddət qalıb, orada kök salmaqdan, həyat tərzi qurmaqdan gedir. Bu, sadəcə fiziki olaraq orada yaşamaq deyil, həm də sosial, mədəni və ya peşəkar həyatda oraya inteqrasiya olmaq deməkdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz