Baza (əsli yun.) sözü əsasən "bünövrə", "əsas" və ya "özül" mənalarını ifadə edir. Bu, hər hansı bir şeyin möhkəm dayanması, inkişafı və ya fəaliyyəti üçün zəruri olan əsas təməli, kökü və ya başlanğıc nöqtəsini bildirir. Bir binanın bazası onun təməli, dayaq nöqtəsidir; oxşar şəkildə, hər hansı bir sistemin, təşkilatın və ya konsepsiyanın bazası onun əsas prinsiplərini, strukturlarını və ya resurslarını təmsil edir.
Termin "baza" çox geniş mənada istifadə olunur və müxtəlif sahələrdə özünəməxsus kontekstlər əldə edir. Məsələn, iqtisadi baza bir ölkənin və ya regionun iqtisadi fəaliyyətinin əsasını, məsələn, sənaye, kənd təsərrüfatı və ya turizmi təmsil edir. Bu, həmin iqtisadiyyatın inkişafı üçün zəmin yaradan əsas amilləri, resursları və fəaliyyət sahələrini əhatə edir. Misal olaraq, mətnimizdə göstərilən "Sumqayıtda metallurgiyanın ilk bazası qoyulur" ifadəsi, Sumqayıtın metallurgiya sənayesinin inkişafı üçün əsas infrastrukturun və istehsal qabiliyyətinin qurulmasını ifadə edir. Bu, gələcək inkişaf üçün vacib bir təməl rolunu oynayır.
Elmi kontekstdə "baza" anlayışı müəyyən bir elmi nəzəriyyənin və ya tədqiqatın əsas prinsiplərini və ya anlayışlarını, kimyada isə qələvi maddələrin əsas xassələrini ifadə edə bilər. Həmçinin, hərbi terminologiyada baza hərbi hissələrin yerləşdiyi əsas məntəqə, hərbi-hava bazası kimi anlayışları ifadə edir. Beləliklə, "baza" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin ümumi mənada hər hansı bir sistemin, quruluşun və ya prosesin əsasını və ya təməlini ifadə edir.
Ümumiyyətlə, "baza" sözü həm fiziki, həm də mənəvi təməlləri, əsas prinsipləri və ya başlanğıc nöqtələrini ifadə edən çox yönlü və zəngin mənaya malik bir termindir.