Birdorlu: Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan "birdorlu" sözü, sadəcə "bir doru olan" kimi qısa bir izahla kifayətlənə bilməyəcək qədər dərin və maraqlı bir mənaya malikdir. Əslində, bu sözün mənasını tam anlamaq üçün tarixi kontekstinə və gəmiqayırma sənətinin incəliklərinə nəzər salmaq lazımdır.
Birinci olaraq, "doru" sözünün özünün dəqiq mənasını müəyyənləşdirməliyik. "Doru", gəminin gövdəsinin uzununa yönəlmiş, əsas dayaq sütunlarını təşkil edən taxta parçasıdır. Bu taxta konstruksiya gəminin bütün bədəninin əsas skeletini meydana gətirir və gəminin möhkəmliyi, dayanıqlılığı və su üzərində tarazlığının qorunması üçün son dərəcə əhəmiyyətlidir. Beləliklə, "birdorlu" gəmi, əsasən yalnız *bir* doru üzərində qurulmuş gəmini ifadə edir.
Bu, gəminin ölçüləri və tipinə görə dəyişə bilsə də, ümumilikdə kiçik ölçülü, sadə quruluşa malik gəmilər üçün istifadə olunan bir termindir. Belə kiçik və sadə quruluşlu gəmilər, adətən, çaylarda, göllərdə və ya sahilə yaxın sularda istifadə olunurdu. Onların hərəkətliliyi məhdud olsa da, kiçik yük daşımaları və balıqçılıq kimi məqsədlər üçün kifayət qədər effektiv idi. "Birdorlu" gəmilərinin qurulması və istismarı, xüsusi bacarıq tələb etməsə də, gəmiqayırma sənətinin əsas prinsiplərinin başa düşülməsini tələb edirdi.
Yekun olaraq, "birdorlu" sadəcə "bir doru olan" deyil, həmçinin tarixi bir kontekstdə müəyyən ölçülərə, quruluşa və istifadə sahələrinə malik olan, sadə və kiçik bir gəmi tipinin adıdır. Bu söz, Azərbaycan dilinin dənizçilik və gəmiqayırma ilə bağlı zəngin leksikasının parlaq nümunələrindən biridir.