Birja sözü alman dilindən (Börse) gəlmiş olub, müxtəlif maliyyə və ticarət əməliyyatlarının mərkəzləşdirilmiş şəkildə aparıldığı bir təşkilatı ifadə edir. Sadəcə bir bina və ya fiziki yer deyil, birja, müxtəlif qiymətli kağızların (səhmlər, istiqrazlar, törəmələr, və s.), valyutanın, əmtəənin (neft, qızıl, kənd təsərrüfatı məhsulları, və s.) və digər aktivlərin alqı-satqısının nizamlı və rəsmi qaydada həyata keçirildiyi strukturlaşdırılmış bir bazardır.
Birjanın əsas funksiyası, təklifin və tələbin qarşılaşdığı, alıcılar və satıcılar arasında ədalətli və şəffaf bir ticarət mühitinin yaradılmasıdır. Bu, qiymətlərin sərbəst şəkildə formalaşmasına imkan verir və bazarın effektiv işləməsinə kömək edir. Birja əməliyyatlarının şəffaflığı və qaydaların mövcudluğu, investorlərin risklərini azaldır və bazarın sabitliyini təmin edir.
Tarixən birjalar müəyyən bir coğrafi ərazidə fiziki olaraq yerləşən binalarda fəaliyyət göstərsələr də, müasir dövrdə elektron birjalar da çox geniş yayılıb. Elektron birjalar kompüter şəbəkələri üzərindən ticarətin həyata keçirilməsinə imkan verir və geografiyadan asılı olmayaraq dünya bazarında iştirak etmək üçün daha geniş imkanlar yaradır. Neft birjası, məsələn, dünya neft bazarında qiymətlərin formalaşmasında mühüm rol oynayır və dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan iştirakçıları bir araya gətirir.
Misalda verilən "Mən pullarımı neft birjasında aksiya almağa buraxmışam" cümləsində, şəxs öz vəsaitlərini neft şirkətlərinin səhmlərinə (aksiyalara) sərmayə qoymaq üçün neft birjasında istifadə edir. Bu, sərmayə qoyuluşunun bir üsuludur və həm potensial gəlir, həm də risklərlə müşayiət olunur.