izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bitirmək felinin əsas mənası bir işin, hadisənin, prosesin sonuna çatdırılması, tamamlanması, qurtarılması deməkdir. Bu, sadəcə bir hərəkətin sonlanması deyil, həm də bir məqsədə çatılması, bir nəticənin əldə edilməsi mənasını ehtiva edir. Hər hansı bir fəaliyyətin bitirilməsi, onun başlanğıcından sonuna qədər davam edən bütün mərhələlərin uğurlu şəkildə tamamlanması deməkdir.

Lüğətdə verilən nümunələr – "söhbəti bitirmək", "məktəbi bitirmək" – bu mənanı aydın şəkildə göstərir. Söhbət konkret bir müddət ərzində davam edən bir prosesdir və onun "bitirilməsi" söhbətin sona çatması, müəyyən bir nəticəyə gəlinməsi deməkdir. Məktəbin bitirilməsi isə daha geniş bir məna kəsb edir: təhsil prosesinin müəyyən bir mərhələsinin (məsələn, orta məktəb, ali məktəb) tam şəkildə tamamlanması, müvafiq təhsil proqramının öyrənilməsi və imtahanların uğurla verilməsi deməkdir.

"Nazlı nağılını bitirib, Ağabəyimin üzünə baxdı" misalında isə "bitirmək" felinin daha incə bir tərəfi ortaya çıxır. Burada nağılın sadəcə oxunmasının yox, həm də nağılın danışılmasının, oxunmasının tamamlanması nəzərdə tutulur. Bu, həmçinin bir hərəkətin sonlanması ilə yanaşı, yeni bir hərəkətə – Ağabəyimin üzünə baxmaq hərəkətinə keçid mənasını da özündə birləşdirir. Beləliklə, "bitirmək" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir, lakin əsasında həmişə bir prosesin tamamlanması və ya bir məqsədə çatılması ideyası durur.

Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "bitirmək" felinin mənası sadəcə bir işin sona çatması ilə məhdudlaşmır. O, həm də bir prosesin tam şəkildə yerinə yetirilməsini, bir məqsədə çatılmasını və hətta bir vəziyyətdən digərinə keçidi ifadə edə bilir. Bu felin mənası hər bir konkret istifadədə kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz