Boyar (rus. боярин sözündən) termini, Qədim Rus dövləti və sonrakı Moskva dövlətinin mürəkkəb ictimai-siyasi quruluşunu anlamaq üçün əsas anlayışlardan biridir. Sadəcə "yüksək rütbəli şəxs" kimi tərif edilməsi, bu tarixi obrazın bütün çalarlarını əks etdirmir.
Boyarlar, sadəcə yüksək rütbəli məmurlar deyildilər; onlar həm də əsilzadə, torpaq sahibi və siyasi elitanın ayrılmaz hissəsi idilər. Onların gücü, nəsildən-nəslə keçən torpaq mülkiyyəti və knyazlarla (kral, şah) qurulan mürəkkəb münasibətlərə əsaslanırdı. Moskva dövlətinin yaranması və güclənməsində, eləcə də onun siyasi və hərbi tarixində boyarların rolu olduqca böyük olmuşdur.
Boyarlar, knyazın hərbi və mülki işlərində fəal iştirak edirdilər. Onlar knyazın məsləhətçiləri, hərbi komandanları, yerli idarəçiləri və əyalətlərin valiləri kimi fəaliyyət göstərirdilər. Boyar Duması (boyarların məclisi) isə dövlət idarəçiliyində mühüm rol oynayırdı və əhəmiyyətli qərarların qəbulunda knyaza məsləhət verirdi. Lakin boyarların gücü həmişə sabit deyildi. Müxtəlif knyazlar boyarların gücünü məhdudlaşdırmağa çalışır, onların təsirini azaltmağa yönəlmiş islahatlar həyata keçirirdilər. Bu, tez-tez boyarlar ilə knyazlar arasında münaqişələrə səbəb olurdu.
Boyarlığın tarixi, həm də Qədim Rus cəmiyyətinin sosial quruluşunun, siyasi mübarizələrinin və güc paylanması dinamikasının əyani təcəssümüdür. Boyarlar haqqında araşdırmalar, yalnız rütbə və vəzifələrin öyrənilməsi ilə deyil, həm də o dövrün siyasi mədəniyyəti, münasibətləri və ictimai təbəqələşməsinin dərindən anlaşılması ilə mümkün olur.