Boyayıcı sifəti, əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, bir şeyə boya çəkmə, rəngləmə əməliyyatını həyata keçirən, bu işlə məşğul olan şəxs və ya vasitəni ifadə edir. Məsələn, "Boyayıcı usta diqqətlə paltarları boyayırdı" cümləsində "boyayıcı" sözü peşəkar bir şəxsi bildirir. İkincisi isə, tərkibində boya maddəsi olan, rəng vermək xüsusiyyətinə malik olan maddələri, məhlulları və ya materialları ifadə edir. Məsələn, "Boyayıcı maddələr müxtəlif sənaye sahələrində geniş istifadə olunur" cümləsində "boyayıcı" sözü boya ehtiva edən materialları göstərir.
Bu iki mənanın arasındakı fərq kontekstdən aydın görünür. Birinci mənada, "boyayıcı" canlı bir varlıq (insan, heyvan və ya maşın) ola bilər, ikinci mənada isə, əsasən qeyri-canlı maddələr nəzərdə tutulur. "Boyayıcı" sözü həmçinin, metaforik mənada da işlənə bilər: məsələn, "şəhərin parlaq işıqları gecəni boyayıcı bir mənzərəyə çevirdi" cümləsində, işıqlar şəhəri rəngləyən, bəzəyən bir amil kimi təsvir olunur.
Boyayıcı maddələr isə çox geniş bir kateqoriyadır. Bunlara paltarları, divarları, saçları boyamaq üçün istifadə olunan kimyəvi birləşmələr, təbii boyalar (bitkilərdən, heyvanlardan əldə edilənlər), qida sənayesində istifadə olunan rəngləndiricilər və s. daxildir. Bu maddələrin tərkibi, xüsusiyyətləri və tətbiq sahələri çox müxtəlifdir. Müasir elmin inkişafı ilə birlikdə boyayıcı maddələrin çeşidi və keyfiyyəti əhəmiyyətli dərəcədə artmış, təbii boyalarla yanaşı, sintetik boyalar da geniş yayılmışdır. Boyayıcı maddələrin istifadəsi həm də ətraf mühitin mühafizəsi baxımından vacib məsələlərdən biridir, çünki bəzi boyayıcı maddələr ekoloji baxımdan zərərli ola bilər.