izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Bulamaq (f.) Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan bu feil, əsasən mayelərin qarışdırılması və ya bir səthin ləkələnməsi ilə əlaqədar iki əsas mənaya malikdir. Birinci mənası, məişətdə tez-tez rast gəldiyimiz adi bir hərəkəti əks etdirir: bir mayenin içinə qaşıq, çəngəl və ya oxşar bir alət salıb onu qarışdırmaq. Misal üçün, dovğanı bulamaq, südü bulamaq kimi ifadələr məhz bu mənanı ifadə edir. Bu hərəkət, mayenin homojen bir quruluş əldə etməsi, içindəki maddələrin bir-birinə qarışması məqsədini daşıyır. Bulamaq hərəkəti, sadəcə qarışdırmaqdan daha çox, maddənin tam bərabər paylanmasını, qırıntıların, düyünün və ya digər qatı maddələrin tamamilə mayenin içinə daxil olmasını təmin edir.

İkinci mənası isə bir qədər fərqlidir və daha çox fiziki təsirin nəticəsində baş verən bir prosesi ifadə edir. Bu mənada bulamaq, bir şeyi digərinə sürtmək, ləkələmək, batırmaq deməkdir. Məsələn, əl dəsmalını boyalı suya bulamaq, paltonu palçığa bulamaq kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir. Burada mayenin qarışdırılmasından daha çox, bir səthin digər bir maddə ilə örtülməsi, ləkələnməsi ön plana keçir. Bu proses nəticəsində səthdə istənilməyən ləkələr, izlər əmələ gələ bilər. Bu mənada bulamaq, bəzən istənilməyən, hətta mənfi bir nəticənin əlaməti ola bilər.

Beləliklə, "bulamaq" sözü, görünən sadəliyinə baxmayaraq, həm adi məişət hərəkətlərini, həm də daha geniş kontekstlərdə istifadə oluna bilən daha mürəkkəb prosesləri əks etdirməkdədir. Onun iki əsas mənasının fərqləndirilməsi, dilin zənginliyinə və ifadə gücünün dərinliyinə işıq salır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz