Buyurmaq felinin əsas mənası əmr etmək, hökm etməkdir. Lakin bu sadə tərif, sözün zəngin semantik spektrini tam əks etdirmir. Buyurmaq, sadə bir əmr verməkdən daha çox, bir üstünlük və ya nüfuz mövqeyindən irəli gələn bir istək, bir tələb ifadə edir. Bu istək, sərt bir əmr, hökm ola bilər, eyni zamanda nəzakətli bir xahiş, təklif və ya rəhbərlik kimi də ifadə oluna bilər. Kontekstə görə buyurmaq sözü müxtəlif çalarlar qazanır.
Məsələn, "Şah bir dəqiqədən sonra başın qaldırıb Mirzə Sədrəddinə buyurdu ki: – Xub, mürəxxəssən, get" misalında buyurmaq, Şahın yüksək mövqeyindən irəli gələn bir əmr ifadə edir. Burada buyurmaq sözü, Mirzə Sədrəddinin Şaha tabe olması və əmrə dərhal tabe olacağı fikrini gücləndirir. Şahın buyruğu qətiyyətli və mübahisəyə yol verməyən bir tondadır.
Digər tərəfdən, "Buyurun, əyləşin" ifadəsi də buyurmaq sözünün istifadəsinə nümunədir. Burada buyurmaq sözü əmr deyil, məhz nəzakətli bir dəvət, xahiş ifadə edir. Bu nümunə, buyurmaq sözünün mənasının kontekstdən asılı olaraq dəyişə biləcəyini göstərir. Beləliklə, buyurmaq sözü sadə bir əmr verməkdən uzaq, söhbətə, ictimai vəziyyətə, danışanın və dinləyənin qarşılıqlı münasibətlərinə görə çox müxtəlif mənalar kəsb edə bilər.
Yekun olaraq, buyurmaq sözünün tam mənasını anlamaq üçün həm sözün leksik mənasını, həm də istifadə edildiyi kontekstin təhlilini etmək lazımdır. Bu sözün zənginliyi, onun əmr, xahiş, dəvət, rəhbərlik kimi müxtəlif mənaları ifadə etmə qabiliyyətindədir.