izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Büruz (ər.): Əsasən köməkçi feillərlə ("eləmək", "etmək", "vermək" kimi) birlikdə işlənən bir söz olub, bir şeyin görünməyən, gizli olan halından görünən, aşkar hala keçməsi, meydana çıxması, özünü göstərməsi mənasını verir. Yəni, əvvəllər gizli, bilinməyən, aşkar olmayan bir şeyin, hadisənin və ya keyfiyyətin üzə çıxması, açıq-aşkar olmasıdır. Bu, sadəcə bir şeyin görünməsi deyil, daha çox gizli olanın açıqlanması, aşkarlanması kimi qəbul edilməlidir.

Misal olaraq, "xəstəliyin büruz etməsi" ifadəsini götürək. Bu, xəstəliyin əlamətlərinin açıq-aşkar görünməyə başlaması, özünü göstərməsi deməkdir. Sadəcə xəstəliyin olması deyil, əlamətlərinin də görünməyə başlaması nəzərdə tutulur. Başqa bir nümunə kimi "qəzəbinin büruz etməsi" ifadəsini götürək: bu zaman nəzərdə tutulan, qəzəbin yalnız hiss edilməsi deyil, həm də sərgilənməsi, özünü göstərməsi, əməllərdə, hərəkətlərdə, sözlərdə əks olunmasıdır.

Lügətdəki nümunədə olduğu kimi, "öz əczini büruz elədi" ifadəsi də bu mənanı əks etdirir. Burada "əcz" sözü qabiliyyət, bacarıq, güc mənasındadır. Deməli, həmin şəxs öz qabiliyyətini, bacarığını, gücünü gizli şəkildə saxlamaq əvəzinə, açıq şəkildə nümayiş etdirmişdir, özünü göstərmişdir. Bu, sadəcə bir hərəkətin edilməsi deyil, həmin hərəkətin arxasında duran qabiliyyətin, gücün açığa çıxmasıdır.

Ümumiyyətlə, "büruz etmək" ifadəsi bir çox hallarda daha güclü, daha təsirli bir ifadə olaraq, sadəcə "görünmək", "özünü göstərmək" ifadələrindən fərqlənir. O, gizli olanın aşkara çıxması, gizli qüvvənin, keyfiyyətin açıq şəkildə nümayiş olunması mənasını daha dolğun şəkildə ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz