Cəm sözü ərəb mənşəli olub, bir şeyin ümumi sayını, miqdarını və ya toplamını ifadə edir. Sadəcə "neçə" sualına cavab verməkdən daha çox, müxtəlif elementlərin bir araya gətirilərək təşkil etdiyi bütövu, kollektiv birliyi bildirir. Bu mənada, cəm sadəcə say deyil, həm də bu sayın əldə edilməsi prosesini, təşkilatını və nəticədə yaranan vahid birliyi əhatə edir.
Məsələn, "kitabların cəmi ondur" deyəndə, sadəcə on kitab olduğunu deyil, həm də bu on kitabın bir yerdə, bir toplu halında nəzərdə tutulduğunu ifadə edirik. Bu, riyazi əməliyyatlarda istifadə olunan cəm əməliyyatından (toplama) fərqlənir, çünki riyazi cəm daha çox konkret ədədlərin toplanmasıdır, dilçilikdəki cəm isə daha geniş məna kəsb edir.
Cəm sözü həm də metaforik mənalarda işlədilə bilər. Məsələn, "qüvvələrin cəmi" ifadəsi fiziki qüvvələrin riyazi cəmini deyil, birgə fəaliyyət göstərən müxtəlif qüvvələrin birləşmiş gücünü bildirir. Eyni şəkildə, "fikirlərin cəmi" ifadəsi də müxtəlif fikirlərin bir araya gəlməsi, müzakirəsi və nəticədə yaranan ümumi təsəvvürü ifadə edir.
"Cəm etmək" deyimi isə bir neçə əşyanı, hadisəni və ya fikri bir araya gətirmək, toplamaq, yığmaq mənasında işlənir. Bu proses həm fiziki, həm də mənəvi aləmləri əhatə edə bilər. Məsələn, bir müəllim şagirdlərin cavablarını cəm edərək qiymət verir, və ya bir təşkilatçı konfrans üçün iştirakçıları cəm edərək tədbir həyata keçirir. Beləliklə, "cəm etmək" sadəcə bir araya gətirmək deyil, bir sistem yaratmaq, bütöv bir nəticə əldə etmək deməkdir.