Cılızlaşmaq fellinin əsas mənası bir varlığın, əsasən də canlı varlığın, bədən quruluşunun getdikcə zəifləməsi, balacalaşması və incəlməsidir. Bu, fiziki inkişafın ləngiməsi, qidalanmanın çatışmazlığı və ya xəstəlik səbəbindən baş verə bilər. Məsələn, “Uşaq lap cılızlaşıb” cümləsində uşağın bədəninin ölçülərinin kiçilməsi, əzələ kütləsinin azalması və ümumiyyətlə zəifləməsi nəzərdə tutulur. Bu proses həm də sısqalaşmaq kimi ifadə oluna bilər, yəni bədənin orantılı olaraq həm eni, həm də boyu azalır.
Lakin cılızlaşma yalnız fiziki deyil, məcazi mənada da işlənə bilər. Bu zaman bir hadisənin, prosesin və ya hətta bir konsepsiyanın əvvəlki gücünü, təsirini, əhəmiyyətini, keyfiyyətini və ya sanbalını itirməsi nəzərdə tutulur. Məsələn, bir zamanlar möhkəm olan bir qurumun, əvvəlki təsirini itirməsi, bir ideyanın zəifləməsi və ya bir hərəkatın enerjisinin tükənməsi “cılızlaşmaq” feli ilə ifadə oluna bilər. Bu məcazi mənada, cılızlaşmaq zəifləmə, köhnəlmə, solğunlaşma, tənəzzül kimi anlayışlarla sinonimdir. Bu isə, sözün mənasının zənginliyini və müxtəlif kontekstlərdə tətbiq imkanlarını göstərir.
Beləliklə, "cılızlaşmaq" sözü həm konkret, fiziki bir prosesi, həm də daha geniş, məcazi bir dəyişməni ifadə edən çoxmənalı bir sözdür. Onun kontekstə görə müxtəlif çalarlarda işlədilməsi Azərbaycan dilinin ifadə imkanlarının genişliyini nümayiş etdirir.