izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ciyər – insan və onurğalı heyvanlarda tənəffüs sisteminin əsas orqanıdır. Döş qəfəsində, ürəyin hər iki tərəfində yerləşən, süngərvari toxumadan ibarət iki hissədən (sağ və sol ciyər) təşkil olunmuşdur. Hər bir ciyər hissəsi bronxlar vasitəsilə traxeyaya, oradan da xaricə hava axını təmin edən mürəkkəb bir kanal sisteminə bağlıdır. Bu kanal sistemi bronxiol adlanan kiçik borucuqlara qədər incəlir və nəhayət, alveollar adlanan mikroskopik hava kisəciklərində sona çatır.

Alveolların nazik divarları qan damarları ilə sıx bir şəbəkə ilə örtülüdür. Bu, qaz mübadiləsinin – oksigenin qandan alveollara, karbon qazının isə alveollardan qana keçməsinin – baş verdiyi əsas məkandır. Ciyərlərin əsas funksiyası qanın oksigenlə zənginləşdirilməsi və karbon qazından təmizlənməsidir. Bu proses tənəffüs adlanır və həyat üçün əsas şərtdir. Ciyərlərin səthi plevra adlanan nazik bir qişa ilə örtülüdür. Bu qişa ciyərlərin döş qəfəsinin divarına sürtünməsini azaldır və tənəffüs hərəkətlərini asanlaşdırır.

Ciyərlər həm də bədənin müdafiə sistemində rol oynayır. Alveolların içərisində makrofaglar adlanan hüceyrələr yerləşir ki, bunlar bakteriya və digər zərərli maddələri udaraq bədəni infeksiyalardan qoruyurlar. Ciyərlərin sağlamlığı tənəffüs yollarının sağlamlığı ilə birbaşa əlaqədardır. Siqaret çəkmək, havanın çirklənməsi və müxtəlif xəstəliklər ciyərlərə ciddi zərər verə bilər, bronxit, pnevmoniya, astma və ağciyər xərçəngi kimi xəstəliklərə səbəb ola bilər. Ona görə də, sağlam həyat tərzi, təmiz hava və müntəzəm tibbi müayinələr ciyərlərin sağlamlığını qorumaq üçün çox vacibdir.

Qeyd edək ki, "ağ ciyər" ifadəsi daha çox ədəbi dil əsərlərində, şeirlərdə və ya daha köhnə mətnlərdə işlədilir. Müasir tibb terminologiyasında əsasən "ciyər" termini üstünlük təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz