Cütlük sözü Azərbaycan dilində bir neçə mənaya malikdir və əsasən "cüt olma" və ya "ikilik" anlayışlarını ifadə edir. Daha geniş mənada isə cütlük, iki ədəd, iki obyekt və ya iki hadisənin bir-birinə bağlılığı, birliyi və ya eynilikdən irəli gələn vəhdəti bildirir. Sadəcə "iki olmaq" deyil, bu ikilinin qarşılıqlı əlaqəsi və bu əlaqənin yaratdığı xüsusiyyəti vurğulayır.
Məsələn, "quşların cütlüyü" deyəndə, sadəcə iki quşun bir yerdə olmasını deyil, onların cütləşməsi, birlikdə yuva qurması, bir-birlərinə qayğı göstərməsi kimi birgə həyatlarını nəzərdə tuturuq. Bu, sadə ikilikdən daha çox, mənəvi və ya bioloji bir əlaqəni ifadə edir.
Cütlük anlayışı həm də fiziki, həm də mənəvi aləmləri əhatə edir. Fiziki cütlükdə iki eyni və ya oxşar əşya və ya varlıq bir yerdə olur (məs: cüt corablar, cüt ayaqqabılar). Mənəvi cütlükdə isə iki anlayış, iki hadisə və ya iki şəxs arasında əlaqə, qarşılıqlı təsir və ya tamamlayıcılıq mövcuddur (məs: ziddiyyətlərin cütlüyü, sevgi və nifrətin cütlüyü, günəş və ayın cütlüyü).
Ədəbiyyatda və incəsənətdə cütlük simvolizmi geniş istifadə olunur. İki qütblü anlayışlar, iki qarşıdurma elementi, bir-birini tamamlayan və ya zidd olan iki tərəf arasında olan əlaqə əsərlərə daha dərin məna qatır. Cütlük, bəzən harmoniya, bəzən isə mübarizənin simvolu ola bilər.
Beləliklə, "cütlük" sözü sadə bir say mənasından daha çox, bir-biri ilə əlaqəli iki elementin vəhdətini, qarşılıqlı əlaqəsini və bu əlaqədən yaranan bütünlükləri ifadə edən daha mürəkkəb bir anlayışı özündə ehtiva edir.