Çarx: Farsca mənşəli bu söz, hərəkətlilik və texnologiyanın əsas simvollarından biri olan dairəvi bir quruluşun adıdır. Sadəcə bir təkər deyil, həm də əmək aləti, nəqliyyat vasitəsi və hətta mədəniyyət simvolu kimi tarixin dərinliklərindən gələn bir mirasdır.
Əsasən öz oxu ətrafında fırlanaraq minik və ya digər nəqliyyat vasitələrini hərəkətə gətirən dairəvi bir quruluş olaraq tərif edilən çarx, dəndənəli və ya bütöv şəkildə ola bilər. Dəndənəli çarxlar (məsələn, arabada istifadə olunanlar) bir ox üzərində fırlanan bir neçə hissədən ibarətdir, bütöv çarxlar isə vahid bir cisimdir.
Çarxın ixtirası insan tarixində inqilabi bir dəyişiklik olmuşdur. Nəqliyyatın inkişafı, kənd təsərrüfatında məhsuldarlığın artması, tikinti və sənətkarlıq sahələrində yeni imkanların yaranması – bütün bunlar çarxın meydana gəlməsi ilə sıx bağlıdır. Çarxın sadəliyinə baxmayaraq, fizika və mühəndislik prinsiplərinin zərif tətbiqini əks etdirir və hələ də müasir texnologiyanın əsasını təşkil edir.
Tarix boyu çarx müxtəlif mədəniyyətlərdə dini, mifoloji və simvolik mənalara da malik olmuşdur. Günəşin hərəkətini, sonsuzluğu və həyatı simvolizə edən çarx, bəzi mədəniyyətlərdə müqəddəs əşya kimi də qəbul edilmişdir. Bu gün isə çarx, inkişaf, tərəqqi və texnoloji irəliləyişin universal simvolu kimi qalır.