Çarpazlama sözü "çarpazlamaq" fellindən törəmiş bir isimdir. Sadəcə olaraq, iki və ya daha çox şeyin bir-birinə çarpaz şəkildə, kəsişən və ya qarışıq şəkildə birləşməsini, qarışmasını ifadə edir. Lakin bu, həmçinin daha geniş mənalarda da istifadə oluna bilər.
Biologiyada çarpazlama, iki fərqli orqanizmin genetik materialının birləşməsi nəticəsində yeni bir nəslin yaranması prosesini ifadə edir. Bu, bitki və heyvan yetişdirməsində yeni sortların, daha məhsuldar və xəstəliklərə daha davamlı canlıların əldə olunması üçün geniş istifadə olunan bir üsuldur. Məsələn, buğda növlərinin çarpazlanması daha yüksək məhsuldarlıq verən növlərin yetişdirilməsinə imkan verir.
Texnikada çarpazlama, müxtəlif hissələrin bir-birinə çarpaz şəkildə birləşməsi, məsələn, yol və dəmir yollarının çarpazlanması, elektrik dövrələrində naqillərin çarpazlanması və s. kimi mənalarda istifadə oluna bilər. Bu, həm də quruluşların və ya sistemlərin qarşılıqlı əlaqəsini və bir-birinə təsirini ifadə edə bilər.
Məcazi mənada isə çarpazlama, fərqli fikirlərin, mədəniyyətlərin və ya təcrübələrin qarışmasını, bir-birinə təsirini və nəticədə yeni bir anlayışın, yanaşmanın və ya məhsulun yaranmasını bildirə bilər. Məsələn, "Avropa və Asiya mədəniyyətlərinin çarpazlanması" ifadəsi iki mədəniyyətin qarşılıqlı təsirini və bir-birinə təsirini əks etdirir.
Beləliklə, çarpazlama sözü sadə bir fiziki prosesdən tutmuş mürəkkəb bioloji və sosial hadisələrə qədər geniş bir kontekstdə istifadə oluna bilən çoxşaxəli bir anlayışdır. Onun mənası hər zaman kontekstdən asılı olaraq dəyişir.