Çoban sözü fars dilindən keçmişdir və qoyun və ya keçi sürüsünü otaran, onlara qulluq edən şəxsi ifadə edir. Sadəcə "qoyun-keçi sürüsünü otaran adam" deyə təsvir etmək isə çobanın çoxşaxəli və zəngin həyatını tam əks etdirmir.
Çoban, təkcə heyvanların qayğısını çəkməklə kifayətlənmir. O, səhər tezdən axşam qaranlığına qədər təbiətlə iç-içə yaşayır, sürüsünün sağlamlığını, təhlükəsizliyini təmin edir, onları yırtıcılardan qoruyur. Səbr, bacarıq, təcrübə və kəskin müşahidə qabiliyyəti tələb edən bu peşə, illərlə toplanmış bilik və sirlərə malik olmağı nəzərdə tutur. Hətta hava şəraitini dəqiq proqnozlaşdırmaq kimi qabiliyyətləri də çobanın təcrübəsindən asılıdır.
Çoban həyatı, təkrarlanan gündəlik fəaliyyətlərin ardıcıllığı ilə yanaşı, həm də gözlənilməz hadisələrlə, təbiətin qüvvəsi ilə, sürünün xüsusiyyətləri ilə bağlı müxtəlif çətinliklərlə doludur. Bu səbəbdən çoban həm fiziki, həm də mənəvi cəhətdən güclü olmalıdır. Sözlərinizdə də qeyd olunduğu kimi, çobanlar fit çalmaq, mahnı oxumaq kimi sənətlərə də yiyələnmişlər. Bu, təkrarlanan işlərin monotonluğunu aradan qaldırmaq, özlərini əyləndirmək, həmçinin sürü ilə ünsiyyət qurmaq üçün istifadə etdikləri vasitələrdir.
Beləliklə, çoban yalnız bir peşə deyil, həm də həyat tərzi, təbiətlə sıx əlaqə, sözsüz ki, mədəniyyətimizin ayrılmaz hissəsidir. Onlar haqqında yazılmış ədəbi əsərlər, xalq mahnıları, nağıllar çobanın həyatının, onun təcrübəsinin, səbrinin və təbiətlə harmoniyasının əyani sübutudur.